5
Etiⱪad «bu dunya»ning üstidin ƣǝlibǝ ⱪilidu
Əysaning Mǝsiⱨ ikǝnlikigǝ ixǝngǝn ⱨǝrbir kixi Hudadin tuƣulƣan bolidu; wǝ tuƣdurƣuqi Atini sɵyidiƣan ⱨǝrbir kixi Uningdin tuƣulƣuqinimu sɵyidu.   Biz ɵzimizning Hudaning balilirini sɵyidiƣanliⱪimizni xuningdin bilimizki, Hudani sɵyüp, Uning ǝmrlirigǝ ǝmǝl ⱪiliximizdindur. Hudani sɵyüx Uning ǝmrlirigǝ ǝmǝl ⱪilix demǝktur; wǝ Uning ǝmrliridǝ turmaⱪ eƣir ix ǝmǝstur. Qünki Hudadin tuƣulƣanlarning ⱨǝmmisi bu dunya üstidin ƣǝlibǝ ⱪilidu; wǝ dunyaning üstidin ƣǝlibǝ ⱪilƣuqi küq — dǝl bizning etiⱪadimizdur.   Bu dunyaning üstidin ƣǝlibǝ ⱪilƣuqi zadi kimlǝr? Pǝⱪǝt Əysani Hudaning Oƣli dǝp etiⱪad ⱪilƣuqilar ǝmǝsmu?
U bolsa su wǝ ⱪan arⱪiliⱪ kǝlgǝn zat, yǝni Əysa Mǝsiⱨdur; Uning kelixi pǝⱪǝt su bilǝnla ǝmǝs, bǝlki ⱪan bilǝnmu idi. Wǝ bu ixlarƣa guwaⱨliⱪ bǝrgüqi bolsa Roⱨtur, qünki Roⱨ Ɵzi ⱨǝⱪiⱪǝttur.
Qünki Uning toƣruluⱪ üq guwaⱨliⱪ bǝrgüqi bar: — bular Roⱨ, su wǝ ⱪandin ibarǝttur. Bu üqining guwaⱨliⱪi birdur. Əgǝr biz insanlarning guwaⱨliⱪini ⱪobul ⱪilsaⱪ, Hudaning guwaⱨliⱪi bularningkidin üstündur. Huda Ɵz Oƣli toƣrisida xundaⱪ guwaⱨliⱪ bǝrgǝn — 10 (Hudaning Oƣliƣa etiⱪad ⱪilƣan kixining iqidǝ xu guwaⱨliⱪ bardur; biraⱪ Hudaƣa ixǝnmigǝn kixi Uni yalƣanqi ⱪilƣan bolidu, qünki U Hudaning Ɵz Oƣlini tǝstiⱪliƣan guwaⱨliⱪiƣa ixǝnmigǝn) 11 guwaⱨliⱪ dǝl xudurki, Huda bizgǝ mǝnggülük ⱨayatni ata ⱪildi wǝ bu ⱨayatliⱪ Uning Oƣlididur. 12 Xunga Oƣulƣa igǝ bolƣan kixi ⱨayatliⱪⱪa igǝ bolƣan bolidu; Hudaning Oƣliƣa igǝ bolmiƣan kixi ⱨayatliⱪⱪa igǝ bolmiƣan bolidu.
 
Mǝnggülük ⱨayat
13 Mǝn bularni Hudaning Oƣlining namiƣa etiⱪad ⱪilƣan silǝrgǝ silǝrning mǝnggülük ⱨayatⱪa igǝ bolƣanliⱪinglarni bilixinglar üqün yazdim. 14 Wǝ bizning Uningƣa bolƣan toluⱪ ixǝnq-hatirjǝmlikimiz xundaⱪki, Uning iradisigǝ muwapiⱪ ⱨǝrⱪandaⱪ bir ixni tilisǝk, U bizni anglaydu. 15 Uni ⱨǝrnemǝ tiliginimizni anglaydu dǝp bilgǝnikǝnmiz, duayimizda Uningdin tiliginimizgǝ erixtuⱪ, dǝp bilimiz.
16 Birsi ⱪerindixining ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilmaydiƣan bir gunaⱨ sadir ⱪilƣanliⱪini kɵrsǝ, uning üqün dua ⱪilsun; wǝ Huda ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilmaydiƣan gunaⱨ sadir ⱪilƣanlar üqün uningƣa ⱨayatliⱪ ata ⱪilidu. Ɵlümgǝ mǝⱨkum gunaⱨmu bardur. Uning toƣrisidin tilisun, demǝymǝn.
  
17 Ⱨǝmmǝ ⱨǝⱪⱪaniyǝtsizlik gunaⱨtur; wǝ ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilmaydiƣan gunaⱨmu bar. 18 Hudadin tuƣulƣuqining gunaⱨ sadir ⱪilmaydiƣanliⱪini bilimiz; qünki ǝslidǝ Hudadin tuƣulƣan Zat bundaⱪ kixini ⱪoƣdap ⱪalidu wǝ axu rǝzil uningƣa tegǝlmǝydu.
  
19 Əmdi ɵzimizning Hudadin bolƣanliⱪimiz ɵzimizgǝ mǝlum; ǝmma pütkül dunya bolsa u rǝzilning ilkididur. 20 Yǝnǝ bizgǝ mǝlumki, Hudaning Oƣli dunyaƣa kǝldi wǝ Ⱨǝⱪiⱪiy Bolƣuqini tonuximiz üqün kɵnglimizni yorutti; wǝ biz Ⱨǝⱪiⱪiy Bolƣuqining Ɵzidǝ, yǝni Uning Oƣli Əysa Mǝsiⱨdǝ yaxawatimiz. U bolsa ⱨǝⱪiⱪiy Huda wǝ mǝnggülük ⱨayatliⱪtur!  
21 Əziz balilirim, ɵzünglarni ⱨǝrⱪandaⱪ butlardin saⱪlanglar.
5:1 «...wǝ tuƣdurƣuqi (Ata)ni sɵyidiƣan ⱨǝrbir kixi uningdin tuƣulƣuqinimu sɵyidu» — bu sɵz bǝlkim xu dǝwrdiki bir tǝmsil boluxi mumkin idi. «Uningdin tuƣulƣuqi»lar etiⱪadqi ⱪerindaxlarni kɵrsitidu. 5:1 Yⱨ. 1:12. 5:3 Mat. 11:29,30; Yⱨ. 14:15; 15:10. 5:4 «Qünki Hudadin tuƣulƣanlarning ⱨǝmmisi bu dunya üstidin ƣǝlibǝ ⱪilidu; wǝ dunyaning üstidin ƣǝlibǝ ⱪilƣuqi küq — dǝl bizning etiⱪadimizdur» — «bu dunya» muxu yǝrdǝ Hudaƣa ⱪarxi qiⱪidiƣan pütkül dunyadiki etiⱪadsizlarni kɵrsitidu, ǝlwǝttǝ. Qünki ǝmǝliyǝttǝ «bu dunyadikilǝr» Xǝytanning ilkidǝ mǝrkǝzlǝxkǝn, Hudaƣa ⱪarxi bir tüzümdur. 5:4 Yⱨ. 16:33. 5:5 1Kor. 15:57; 1Yuⱨa. 4:15. 5:6 «U bolsa su wǝ ⱪan arⱪiliⱪ kǝlgǝn zat, yǝni Əysa Mǝsiⱨdur; Uning kelixi pǝⱪǝt su bilǝnla ǝmǝs, bǝlki ⱪan bilǝnmu idi. Wǝ bu ixlarƣa guwaⱨliⱪ bǝrgüqi bolsa Roⱨtur, qünki Roⱨ Ɵzi ⱨǝⱪiⱪǝttur» — «Roⱨ» — Hudaning Muⱪǝddǝs Roⱨini kɵrsitidu. Bu ayǝtning mǝzmuni birnǝqqǝ sahta tǝlimgǝ ⱪarita rǝddiyǝ berixtur. Muǝllip ⱪǝt’iylik bilǝn xuni ispatlimaⱪqiki: (1) Əysa Mǝsiⱨ ⱨǝⱪiⱪiy insan bolup tuƣuldi; (2) ⱨǝⱪiⱪiy insan bolup, Yǝⱨya pǝyƣǝmbǝr tǝripidin suda qɵmüldürüldi; (3) ⱨǝⱪiⱪiy insan bolup kresttǝ ɵldi. Bu rǝddiyining tǝpsilatliri üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ sǝl tohtilimiz. 5:7 «Qünki Uning toƣruluⱪ üq guwaⱨliⱪ bǝrgüqi bar...» — «Uning toƣruluⱪ» — Mǝsiⱨ toƣruluⱪ. 5:8 «bular Roⱨ, su wǝ ⱪandin ibarǝttur. Bu üqining guwaⱨliⱪi birdur» — bu ayǝt toƣruluⱪ wǝ 6-7-ayǝtlǝr üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz. Bir’az kona kɵqürülmilǝrdǝ: — «Qünki U toƣruluⱪ ǝrxtǝ üq guwaⱨliⱪ bǝrgüqi bar: Bular Ata, Kalam wǝ Muⱪǝddǝs Roⱨtur; bu üqi birdur. (8) Yǝr yüzidǝ üq guwaⱨliⱪ bǝrgüqi bar: Bular Roⱨ, su wǝ ⱪandin ibarǝttur. Bu üqining guwaⱨliⱪi ohxaxtur» deyilidu. 5:10 Yⱨ. 3:36; Rim. 8:16; Gal. 4:6. 5:11 Yⱨ. 1:4. 5:13 Yⱨ. 20:31. 5:14 Yǝr. 29:12; Mat. 7:8; 21:22; Mar. 11:24; Luⱪa 11:9; Yⱨ. 14:13; 15:7; 16:24; Yaⱪ. 1:5; 1Yuⱨa. 3:2. 5:16 «Birsi ⱪerindixining ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilmaydiƣan bir gunaⱨ sadir ⱪilƣanliⱪini kɵrsǝ, uning üqün dua ⱪilsun; wǝ Huda ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilmaydiƣan gunaⱨ sadir ⱪilƣanlar üqün uningƣa ⱨayatliⱪ ata ⱪilidu. Ɵlümgǝ mǝⱨkum gunaⱨmu bardur. Uning toƣrisidin tilisun, demǝymǝn» — «wǝ Huda ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilmaydiƣan gunaⱨ sadir ⱪilƣanlar üqün uningƣa ⱨayatliⱪ ata ⱪilidu» yaki «wǝ Huda ularƣa (yǝni gunaⱨ sadir ⱪilƣanlarƣa) ⱨayatliⱪ ata ⱪilidu». «Ɵlümgǝ mǝⱨkum gunaⱨ» toƣruluⱪ «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. 5:16 Qɵl. 15:30; 1Sam. 2:25; Mat. 12:31; Mar. 3:29; Luⱪa 12:10; Ibr. 6:4; 10:26; 2Pet. 2:2. 5:17 1Yuⱨa. 3:4. 5:18 «Hudadin tuƣulƣuqining gunaⱨ sadir ⱪilmaydiƣanliⱪini bilimiz; qünki ǝslidǝ Hudadin tuƣulƣan Zat bundaⱪ kixini ⱪoƣdap ⱪalidu wǝ axu rǝzil uningƣa tegǝlmǝydu» — bizningqǝ «ǝslidǝ Hudadin tuƣulƣan Zat» Əysa Mǝsiⱨni kɵrsitidu. Muxu yǝrdǝ «tuƣulƣan» bǝlkim Mǝsiⱨning insan boluxⱪa tuƣuluxini kɵrsitixi kerǝk. Baxⱪa ikki hil tǝrjimisi bar: (1) «Hudadin tuƣulƣuqi bolsa (yǝni, etiⱪadqi), U (Huda) uni ⱪoƣdap ⱪalidu; (2) Hudadin tuƣulƣuqi ɵzini ⱪoƣdap ⱪalidu». «axu rǝzil» — Iblisni kɵrsitidu. 5:18 1Yuⱨa. 3:9. 5:20 «wǝ biz Ⱨǝⱪiⱪiy Bolƣuqining ɵzidǝ, yǝni Uning Oƣli Əysa Mǝsiⱨdǝ yaxawatimiz» — «ⱨǝⱪiⱪiy bolƣuqi» Hudani kɵrsitidu. «U bolsa ⱨǝⱪiⱪiy Huda wǝ mǝnggülük ⱨayatliⱪtur!» — Əysa Mǝsiⱨni kɵrsitidu (muⱪǝddǝs yazmilardiki ⱨeqⱪandaⱪ yǝrlǝrdǝ «Huda ⱨayatliⱪ» deyilmǝydu, lekin kɵp yǝrlǝrdǝ «Əysa Mǝsiⱨ ⱨayatliⱪtur», deyilidu. Mǝsilǝn «Yuⱨ.» 11:25, 14:6). 5:20 Yǝx. 9:5; 44:6; 54:5; Luⱪa 24:45; Yⱨ. 20:28; Rim. 9:5; 1Tim. 3:16. 5:21 «Əziz balilirim, ɵzünglarni ⱨǝrⱪandaⱪ butlardin saⱪlanglar» — «butlar» xübⱨisizki, muxu yǝrdǝ pǝⱪǝt oyma butlarni yaki ⱪuyma butlarnila ǝmǝs, bǝlki etiⱪadqilarning ⱪǝlbidǝ Hudaning ornini talixidiƣan ⱨǝrⱪandaⱪ nǝrsǝ yaki ixtur. Mǝsilǝn, «Kol.» 3:5ni kɵrüng.