☰ Yaⱪup 5
5
Baylarni agaⱨlandurux
1 Əy baylar, ⱪulaⱪ selinglar! Bexinglarƣa qüxidiƣan külpǝtlǝr üqün dad-pǝryad kɵtürüp yiƣlanglar.■ 2 Bayliⱪinglar qirip kǝtti, kiyim-keqikinglarni küyǝ yǝp kǝtti, 3 altun-kümüxliringlarni bolsa dat basti, bu dat ⱪiyamǝttǝ ɵzünglarƣa ⱪarxi guwaⱨliⱪ berip, gɵxünglarni otta kɵydürülgǝndǝk yǝwetidu. Silǝrning bayliⱪlarni toplixinglar ahirⱪi künlǝrdǝ boldi!□  ■ 4 Mana, etizliⱪinglarda ixlǝp ⱨosul yiƣⱪanlarƣa hiyanǝt ⱪilip ix ⱨǝⱪlirini bǝrmǝy kǝldinglar. Bu tutuwelinƣan ⱨǝⱪ üstünglardin pǝryad kɵtürmǝktǝ, xuningdǝk ormiqilarning nalǝ-pǝryadliri samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigarning ⱪuliⱪiƣa yǝtti.■ 5 Silǝr bu dunyada ⱨǝxǝmǝtqilik wǝ ǝyx-ixrǝt iqidǝ yaxap keliwatisilǝr. Ⱪoylar boƣuzlax künigǝ tǝyyarlanƣandǝk, silǝrmu boƣuzlinix künigǝ ɵzünglarni bordap keliwatisilǝr. □  ■
6 Silǝr ⱨǝⱪⱪaniy bolƣuqini gunaⱨⱪa mǝⱨkum ⱪilip, ɵltürüp kǝldinglar; u silǝrgǝ ⱪarxiliⱪ kɵrsǝtmǝydu.□
 
Sǝwr-taⱪǝt wǝ dua
7-8 Xunga, ⱪerindaxlar, Rǝbning ⱪayta kelidiƣan künigiqǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilip turunglar. Mana, deⱨⱪan kixi yǝrning esil mewisini kütidu; yǝr dǝslǝpki wǝ keyinki yamƣurlarƣa muyǝssǝr bolƣuqǝ uni intizarliⱪ bilǝn sǝwr-taⱪǝt iqidǝ kütidu. Silǝrmu sǝwr-taⱪǝt ⱪilip ⱪǝlbinglarni mustǝⱨkǝm ⱪilinglar. Qünki Rǝbning ⱪayta kelixi yeⱪinlap ⱪaldi.□
9 Ⱪerindaxlar, ɵzünglar soraⱪⱪa tartilmasliⱪinglar üqün bir-biringlardin aƣrinmanglar; mana, Soraⱪ Ⱪilƣuqi ixik aldida turidu. 10 Pǝrwǝrdigarning namida sɵzligǝn burunⱪi pǝyƣǝmbǝrlǝrning ⱪandaⱪ azab-oⱪubǝt tartⱪanliⱪi, xundaⱪla sǝwr-taⱪǝt ⱪilƣanliⱪini ülgǝ ⱪilinglar. 11 Biz mana muxundaⱪ sǝwr-taⱪǝt bilǝn bǝrdaxliⱪ bǝrgǝnlǝrni bǝhtlik dǝp ⱨesablaymiz. Ayupning azab-oⱪubǝtkǝ ⱪandaⱪ sǝwr-taⱪǝt bilǝn bǝrdaxliⱪ bǝrgǝnlikini angliƣansilǝr wǝ Pǝrwǝrdigarning uningƣa ahirⱪi ⱪilƣinini, xundaⱪla «Pǝrwǝrdigarning iq-baƣri xǝpⱪǝt wǝ rǝⱨimdilliⱪ bilǝn tolƣan»liⱪini kɵrgǝnsilǝr.□  ■
12 Əmdi i ⱪerindaxlirim, ǝng muⱨimi, ⱪǝsǝm ⱪilmanglar — nǝ asman nǝ zemin nǝ ⱨeqⱪandaⱪ baxⱪa nǝrsilǝrning nami bilǝn ⱪǝsǝm ⱪilƣuqi bolmanglar, bǝlki «bolidu» desǝnglar ⱨǝⱪiⱪiy «bolidu» bolsun, «yaⱪ» desǝnglar ⱨǝⱪiⱪiy «yaⱪ» bolsun. Xundaⱪ ⱪilƣanda, Hudaning jazasiƣa qüxmǝysilǝr.■
 
Dua toƣruluⱪ
13 Aranglarda azab tartⱪuqi kixi barmu? U dua ⱪilsun. Huxal yürüwatⱪanlar barmu? U küy-mǝdⱨiyǝ nahxilirini eytsun. □
  ■ 14 Aranglarda aƣriⱪ-silaⱪlar barmu? Ular jamaǝtning aⱪsaⱪallirini qaⱪirtip kǝlsun; ular Rǝbning namida uning bexiƣa may sürüp mǝsiⱨ ⱪilip dua ⱪilsun. □  ■ 15 Xundaⱪ ⱪilip iman-ixǝnq bilǝn ⱪilinƣan dua bimarni saⱪaytidu, Rǝb uni ornidin turƣuzidu. Əgǝr bimar gunaⱨlarni ⱪilƣan bolsa, bular kǝqürüm ⱪilinidu. 16 Xuning üqün ɵtküzgǝn gunaⱨliringlarni bir-biringlarƣa iⱪrar ⱪilinglar wǝ xipaliⱪ tepixinglar üqün bir-biringlarƣa dua ⱪilinglar. Ⱨǝⱪⱪaniy adǝmning duasi zor küq wǝ qong ünümgǝ igidur. 17 Ilyas pǝyƣǝmbǝrmu bizgǝ ohxaxla insaniy tǝbiǝtlik idi. U yamƣur yaƣmisun dǝp ihlas bilǝn dua ⱪildi; nǝtijidǝ, zeminƣa üq yil altǝ ay ⱨeq yamƣur yaƣmidi. □  ■ 18 Andin u yǝnǝ dua ⱪildi wǝ yamƣur ⱪayta yaƣdi, yǝrmu ⱨosul-mewisini yǝnǝ bǝrdi.■
19 Ⱪerindaxlirim, aranglarda birsi ⱨǝⱪiⱪǝttin qǝtnigǝn bolsa, wǝ yǝnǝ birsi uni ⱨǝⱪiⱪǝtkǝ ⱪaytursa, ■ 20 Muxundaⱪ kixi xuni bilsunki, gunaⱨkar kixini azƣan yolidin ⱪayturup ǝkǝlgüqi xu kixining jenining ɵlümdin ⱪutuluxiƣa wǝ nurƣun gunaⱨlarning yepip ⱪoyulixiƣa sǝwǝbqi bolidu.□

  ■
■ 5:1 Pǝnd. 11:28; Am. 6:1; Luⱪa 6:24; 1Tim. 6:9. □ 5:3 «altun-kümüxliringlarni bolsa dat basti» — rosul Yaⱪup bu ayǝtlǝrdǝ baylarning bexiƣa kǝlgüsidǝ qüxidiƣan jazani alliⱪaqan yüz bǝrgǝndǝk tǝrzdǝ kɵrsitidu. «Silǝrning bayliⱪlarni toplixinglar ahirⱪi künlǝrdǝ boldi!» — baxⱪa bir tǝrjimisi: «Qünki silǝr bu ahir zamanda bayliⱪ toplax bilǝnla bolup ketiwatisilǝr!». Ⱪandaⱪla bolmisun, ularning bayliⱪliri «ahirⱪi künlǝrdǝ» toplanƣan bolup, ular bulardin anqǝ uzun ⱨuzur alalmaydu. ■ 5:3 Mat. 6:19; Rim. 2:5. ■ 5:4 Law. 19:13; Ⱪan. 24:14. □ 5:5 «Silǝr bu dunyada ⱨǝxǝmǝtqilik wǝ ǝyx-ixrǝt iqidǝ yaxap keliwatisilǝr» — «bu dunyada» grek tilida «yǝr yüzidǝ». Demǝk, beⱨixtǝ undaⱪ raⱨǝtlik ⱨayattin bǝⱨrimǝn bolmaysilǝr. «Ⱪoylar boƣuzlax künigǝ tǝyyarlanƣandǝk, silǝrmu boƣuzlinix künigǝ ɵzünglarni bordap keliwatisilǝr» — «ɵzünglarni bordap keliwatisilǝr» grek tilida «yürǝkliringlarni bordap keliwatisilǝr». Bu üq bisliⱪ sɵz bolup: (1) ɵzünglar intayin ⱨǝxǝmǝtlik, ǝyx-ixrǝtlik turmux ɵtküzdunglar; (2) kɵnglünglarni tax ⱪildinglar (mǝsilǝn, «Yǝx.» 10:6 wǝ 63:17ni kɵrüng); (3) (kinayilik mǝnidǝ) «boƣuzlax küni» (ⱪiyamǝt küni)gǝ ɵzünglarni «bordap» yahxi tǝyyarlidinglar». ■ 5:5 Ayup 21:13; Luⱪa 16:19,25. □ 5:6 «Silǝr ⱨǝⱪⱪaniy bolƣuqini gunaⱨⱪa mǝⱨkum ⱪilip, ɵltürüp kǝldinglar; u silǝrgǝ ⱪarxiliⱪ kɵrsǝtmǝydu» — «ⱨǝⱪⱪaniy bolƣuqi» (1) Mǝsiⱨni yaki (2) ⱨǝⱪⱪaniy adǝmlǝrni kɵrsitidu. Bizningqǝ ⱨǝⱪⱪaniy adǝmlǝrni kɵrsitidu, qünki grek tilida «ɵltürüx» degǝn peil kɵp ⱪetimliⱪ ɵltürüxlǝrni kɵrsitixi mumkin. Əmdi nemixⱪa «ⱨǝⱪⱪaniy bolƣuqilar» ǝmǝs, bǝlki «ⱨǝⱪⱪaniy bolƣuqi» dǝydu? Bizningqǝ rosul Yaⱪup Mǝsiⱨ Əysaning Ɵz mɵmin bǝndiliridǝ turuwatⱪanliⱪini, ular bilǝn bir bolƣanliⱪini tǝkitlǝxni halaydu («Pǝnd.» 14:31, 17:5 wǝ «Ros.» 9:4ni kɵrüng). Rosul Yaⱪup xu qaƣlarda «ⱨǝⱪⱪaniy Yaⱪup» dǝp atilatti wǝ keyin Yerusalemdikilǝr tǝripidin ɵltürüwetildi (miladiyǝ 60-yillarda). «U silǝrgǝ ⱪarxiliⱪ kɵrsǝtmǝydu» degǝn bayan bǝlkim Hudaning mɵmin bǝndilirining harakterini ⱨǝmdǝ ularning ajiz-aniy ikǝnlikini kɵrsitiximu mumkin. □ 5:7-8 «deⱨⱪan kixi yǝrning esil mewisini kütidu; yǝr dǝslǝpki wǝ keyinki yamƣurlarƣa muyǝssǝr bolƣuqǝ uni intizarliⱪ bilǝn sǝwr-taⱪǝt iqidǝ kütidu» — «dǝslǝpki yamƣurlar» Israilda 10- yaki 11-ayda yeƣip, yǝrni yumxaⱪ ⱪilip ⱨǝydǝxkǝ tǝyyarlaydu, andin qeqilƣan uruⱪlarni ündürüxkǝ türtkǝ bolidu. «Keyinki yamƣurlar» bolsa 3- yaki 4-ayda yeƣip, ǝtiyazliⱪ ziraǝtlǝrni pixurux rolini oynaydu. Xunga ⱨǝrbir deⱨⱪan «keyinki yamƣur»ƣa tǝxnadur, ular uni bǝk ⱪǝdirlǝydu. «... Silǝrmu sǝwr-taⱪǝt ⱪilip ⱪǝlbinglarni mustǝⱨkǝm ⱪilinglar. Qünki Rǝbning ⱪayta kelixi yeⱪinlap ⱪaldi» — bu 7-8-ayǝtlǝr üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ tohtilimiz. □ 5:11 «Ayupning azab-oⱪubǝtkǝ ⱪandaⱪ sǝwr-taⱪǝt bilǝn bǝrdaxliⱪ bǝrgǝnlikini angliƣansilǝr wǝ Pǝrwǝrdigarning uningƣa ahirⱪi ⱪilƣinini... kɵrgǝnsilǝr» — «Pǝrwǝrdigarning uningƣa ahirⱪi ⱪilƣini» demǝk, Hudaning ahirida Ayupning ⱨayatini ⱪandaⱪ bǝrikǝtlǝp, yahxi orunlaxturƣanliⱪi. «Pǝrwǝrdigarning iq-baƣri xǝpⱪǝt wǝ rǝⱨimdilliⱪ bilǝn tolƣan» — bu sɵzlǝr «Mis.» 34:6, «Nǝⱨ.» 9:17, «Zǝb.» 86:15, 102:13, «Yo.» 2:13dǝ hilmuhil xǝkildǝ kɵrülidu. ■ 5:11 Qɵl. 14:18; Ayup 1:21 ,22; 42:10-17; Zǝb. 103:8-9; Mat. 5:11. ■ 5:12 Mat. 5:34; 2Kor. 1:17, 18. □ 5:13 «Aranglarda azab tartⱪuqi kixi barmu? U dua ⱪilsun. Huxal yürüwatⱪanlar barmu? U küy-mǝdⱨiyǝ nahxilirini eytsun» — bu sɵz bǝlkim jamaǝtning ibadǝt sorunliridiki ǝⱨwalini kɵzdǝ tutidu. Demǝk, jamaǝt sorunlirida ⱪerindaxlarning ⱨǝm yiƣlax ⱨǝm huxal bolux ǝrkinliki boluxiƣa toƣra kelidu. Əmma bu sɵzlǝr ⱪerindaxlar yalƣuz ⱪalƣanda ohxaxla inawǝtlik bolidu, ǝlwǝttǝ! Keyin u aƣriⱪ ⱪerindaxning ǝⱨwali toƣruluⱪ sɵzlǝydu. ■ 5:13 Əf. 5:19; Kol. 3:16. □ 5:14 «Aranglarda aƣriⱪ-silaⱪlar barmu? Ular jamaǝtning aⱪsaⱪallirini qaⱪirtip kǝlsun; ular Rǝbning namida uning bexiƣa may sürüp mǝsiⱨ ⱪilip dua ⱪilsun» — «mǝsiⱨ ⱪilix» toƣruluⱪ «Tǝbirlǝr»diki izaⱨatimizni kɵrüng. Muxu yǝrdǝ may ⱨeqⱪandaⱪ dorining rolida ǝmǝs, bǝlki aⱪsaⱪallarning ⱪollirini bimarning bexiƣa tǝgküzüxi bilǝn ularning bimar bilǝn birliktǝ ikǝnlikini ipadilǝx üqün ⱨǝmdǝ uningƣa Muⱪǝddǝs Roⱨning kesǝlni saⱪaytix ⱪudritini ǝslitix üqün bolidu. ■ 5:14 Mar. 6:13. □ 5:17 «Ilyas pǝyƣǝmbǝrmu bizgǝ ohxaxla insaniy tǝbiǝtlik idi» — «insaniy tǝbiǝtlik» degǝn ibarǝ muxu yǝrdǝ adǝmning ⱨessiyat, huxalliⱪ wǝ ⱪayƣulirini kɵrsitidu. ■ 5:17 1Pad. 17:1; Luⱪa 4:25. ■ 5:18 1Pad. 18:45. ■ 5:19 Mat. 18:15; Gal. 6:1-2 □ 5:20 «Muxundaⱪ kixi xuni bilsunki, gunaⱨkar kixini azƣan yolidin ⱪayturup ǝkǝlgüqi xu kixining jenining ɵlümdin ⱪutuluxiƣa wǝ nurƣun gunaⱨlarning yepip ⱪuyulixiƣa sǝwǝbqi bolidu» — «ɵlümdin ⱪutulux» degǝn ibarǝ «mǝnggülük ɵlüm» (dozah) yaki bu dunyadin ketixini kɵrsitǝmdu? Bizningqǝ rosul bu gunaⱨkarning «jenining ⱪutuluxi»ni tǝkitligǝqkǝ, mǝnggülük ɵlümni kɵrsǝtsǝ kerǝk. Əgǝr «ɵlüm» bu dunyadin ketix bolsa «1Yuⱨ.» 5:16-17dǝ yaki «Ros.» 5-babta hatirilǝngǝndǝk Hudaning eƣir gunaⱨⱪa patⱪan etiⱪadqilarning bexiƣa qüxüridiƣan jazasini kɵrsitidu. «Nurƣun gunaⱨlarning yepip ⱪoyuluxi» — bǝlkim (1) bu gunaⱨkar kixining gunaⱨlirining kǝqürüm ⱪilinixini wǝ (2) u kixining baxⱪilar aldida uyatⱪa ⱪalmasliⱪini wǝ (3) u kixining gunaⱨining baxⱪilarnimu gunaⱨⱪa putlaxturup ⱪoyuxining aldini elixini kɵrsitixi mumkin. ■ 5:20 Pǝnd. 10:12; 11:30; 1Pet. 4:8.
☰