18
Huda Ɵz bǝndilirining dualirini anglap dǝrdigǝ yetidu
Wǝ u ularƣa, boxaxmay, ⱨǝrdaim dua ⱪilip turux kerǝkliki toƣrisida bir tǝmsil kǝltürüp mundaⱪ dedi:
— «Mǝlum xǝⱨǝrdǝ bir sotqi bar ikǝn. U Hudadinmu ⱪorⱪmaydikǝn, adǝmlǝrgimu pǝrwa ⱪilmaydikǝn. Xu xǝⱨǝrdǝ bir tul ayal bar ikǝn wǝ u daim sotqining aldiƣa kelip: «Əyibkardin ⱨǝⱪⱪimni elip bǝrgin» dǝp tǝlǝp ⱪilidikǝn.
U heli waⱪitⱪiqǝ uni rǝt ⱪiptu; biraⱪ keyin kɵnglidǝ: Hudadinmu ⱪorⱪmaymǝn, adǝmlǝrgimu pǝrwa ⱪilmaymǝn, lekin bu tul hotun meni awarǝ ⱪilip ketiwatidu, uning manga qaplixiwelip meni ⱨalimdin kǝtküzüwǝtmǝsliki üqün ⱨǝrⱨalda uning dǝwayini sorap ⱪoyay!» — dǝp oylaptu».
Rǝb: Ⱪaranglar, adalǝtsiz bu sotqining nemǝ degǝnlirigǝ! U xundaⱪ ⱪilƣan yǝrdǝ, Huda Ɵzigǝ keqǝ-kündüz nida ⱪiliwatⱪan talliƣan bǝndilirigǝ ⱪandaⱪ ⱪilar? Gǝrqǝ Huda Ɵz bǝndilirigǝ ⱨǝmdǝrd bolux bilǝn birgǝ rǝzillikkǝ uzunƣiqǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilsimu, ahirida bǝndilirining dǝrdigǝ yǝtmǝsmu?

  
Mǝn silǝrgǝ eytayki: U ularning dǝrdigǝ yetip naⱨayiti tezla ⱨǝⱪⱪini elip beridu! Lekin Insan’oƣli kǝlgǝndǝ yǝr yüzidǝ iman-ixǝnq tapalamdu? — dedi.
 
Pǝrisiy bilǝn bajgir
U ɵzlirini ⱨǝⱪⱪaniy dǝp ⱪarap, baxⱪilarni kɵzigǝ ilmaydiƣan bǝzilǝrgǝ ⱪaritip, mundaⱪ bir tǝmsilni eytti:
10 — Ikki adǝm dua ⱪilƣili ibadǝthaniƣa beriptu. Biri Pǝrisiy, yǝnǝ biri bajgir ikǝn. 11 Pǝrisiy ɵrǝ turup ɵz-ɵzigǝ mundaⱪ dua ⱪiliptu: — «Əy Huda, mening baxⱪa adǝmlǝrdǝk bulangqi, adalǝtsiz, zinahor wǝ ⱨǝtta bu bajgirdǝk bolmiƣinim üqün sanga xükür! 12 Ⱨǝr ⱨǝptidǝ ikki ⱪetim roza tutimǝn wǝ tapⱪanlirimning ondin bir ülüxini sǝdiⱪǝ ⱪilimǝn».
13 Biraⱪ ⱨeliⱪi bajgir yiraⱪta turup bexini kɵtürüp asmanƣa ⱪaraxⱪimu petinalmay mǝydisigǝ urup turup: «Əy Huda, mǝn muxu gunaⱨkarƣa rǝⱨim ⱪilƣaysǝn!» — dǝptu.
14 Mǝn silǝrgǝ xuni eytayki, bu ikkiylǝndin Pǝrisiy ǝmǝs, bǝlki bajgir kǝqürümgǝ erixip ɵyigǝ ⱪaytiptu. Qünki ⱨǝrkim ɵzini üstün tutsa tɵwǝn ⱪilinar, lekin kimki ɵzini tɵwǝn tutsa üstün kɵtürülǝr.  
 
Əysaning kiqik balilarƣa bǝht tilixi
Mat. 19:13-15; Mar. 10:13-16
15 Əmdi ⱪolini tǝgküzsun dǝp, kixilǝr kiqik balilirinimu uning aldiƣa elip kelǝtti. Lekin buni kɵrgǝn muhlislar ularni ǝyiblidi. 16 Əmma Əysa balilarni yeniƣa qaⱪirip: Kiqik balilarni aldimƣa kǝlgili ⱪoyunglar, ularni tosuxmanglar. Qünki Hudaning padixaⱨliⱪi dǝl muxundaⱪlardin tǝrkib tapⱪandur. 17 Mǝn silǝrgǝ bǝrⱨǝⱪ xuni eytip ⱪoyayki: Kimki Hudaning padixaⱨliⱪini sǝbiy balidǝk ⱪobul ⱪilmisa, uningƣa ⱨǝrgiz kirǝlmǝydu, — dedi.
 
Baylarning Hudaning padixaⱨliⱪiƣa kirixi tǝs
Mat. 19:16-30; Mar. 10:17-31
18 Mǝlum bir ⱨɵkümdar Əysadin: I yahxi ustaz, mǝnggülük ⱨayatⱪa waris bolmaⱪ üqün nemǝ ixni ⱪilixim kerǝk, — dǝp soridi.  
19 Lekin Əysa: Meni nemǝ üqün yahxi dǝysǝn? Yahxi bolƣuqi pǝⱪǝt birla, yǝni Hudadur. 20 Əmrlǝrni bilisǝn: — «Zina ⱪilma, ⱪatilliⱪ ⱪilma, oƣriliⱪ ⱪilma, yalƣan guwaⱨliⱪ bǝrmǝ, atangni wǝ anangni ⱨɵrmǝt ⱪil» — dedi.
21 — Bularning ⱨǝmmisigǝ kiqikimdin tartip ǝmǝl ⱪilip keliwatimǝn, — dedi u.
22 Əysa buni anglap uningƣa: — Sǝndǝ yǝnǝ bir ix kǝm. Pütkül mal-mülkingni setip, pulini yoⱪsullarƣa ülǝxtürüp bǝrgin wǝ xundaⱪ ⱪilsang, ǝrxtǝ hǝzinǝng bolidu; andin kelip manga ǝgǝxkin! — dedi.
23 Əmma u bu gǝpni anglap tolimu ⱪayƣuƣa qɵmüp kǝtti; qünki u naⱨayiti bay idi. 24 Tolimu ⱪayƣuƣa qɵmüp kǝtkǝnlikini kɵrgǝn Əysa: — Mal-dunyasi kɵplǝrning Hudaning padixaⱨliⱪiƣa kirixi nemidegǝn tǝs-ⱨǝ! 25 Tɵgining yingnining kɵzidin ɵtüxi bay adǝmning Hudaning padixaⱨliⱪiƣa kirixidin asandur! — dedi.
26 Buni angliƣanlar: — Undaⱪ bolsa, kim nijatⱪa erixǝlisun? — deyixti.
27 Əmma u jawabǝn: — Insanlarƣa mumkin bolmiƣan ixlar Hudaƣa mumkindur — dedi.
28 Əmdi Petrus: — Mana, biz bar-yoⱪimizni taxlap sanga ǝgǝxtuⱪ!? — dedi.
29 U ularƣa: — Mǝn silǝrgǝ bǝrⱨǝⱪ xuni eytayki, Hudaning padixaⱨliⱪi üqün ɵy-waⱪ ya ata-anisi ya ⱪerindaxliri ya ayali ya baliliridin waz kǝqkǝnlǝrning ⱨǝrbiri 30 bu zamanda bularƣa kɵp ⱨǝssilǝp muyǝssǝr bolidu wǝ kelidiƣan zamandimu mǝnggülük ⱨayatⱪa erixmǝy ⱪalmaydu. — dedi.
 
Əysaning ɵz ɵlümini yǝnǝ bir ⱪetim aldin eytixi
Mat. 20:17-19; Mar. 10:32-34
31 Andin u on ikkǝylǝnni ɵz yeniƣa elip ularƣa mundaⱪ dedi: — Mana, biz ⱨazir Yerusalemƣa qiⱪiwatimiz wǝ pǝyƣǝmbǝrlǝrning Insan’oƣli toƣrisida pütkǝnlirining ⱨǝmmisi xu yǝrdǝ ǝmǝlgǝ axurulidu. 32 Qünki u yat ǝllǝrning ⱪoliƣa tapxurulidu wǝ ular uni mǝshirǝ ⱪilip, harlaydu, uning üstigǝ tüküridu;    33 ular uni ⱪamqiliƣandin keyin ɵltürüwetidu; wǝ u üqinqi küni ⱪayta tirilidu, — dedi.
34 Biraⱪ ular bu sɵzlǝrdin ⱨeqnemini qüxǝnmidi. Bu sɵzning mǝnisi ulardin yoxurulƣan bolup, uning nemǝ eytⱪinini bilǝlmǝy ⱪaldi.
 
Əysaning ⱪariƣu tilǝmqini saⱪaytixi
Mat. 20:29-34; Mar. 10:46-52
35 Wǝ xundaⱪ ix boldiki, u Yeriho xǝⱨirigǝ yeⱪinlaxⱪanda, bir kor kixi yolning boyida olturup tilǝmqilik ⱪiliwatatti.    36 U kɵpqilikning ɵtüp ketiwatⱪanliⱪini anglap: — Nemǝ ix bolƣandu? — dǝp soridi. 37 Hǝⱪ uningƣa:
— Nasarǝtlik Əysa bu yǝrdin ɵtüp ketiwatidu, — dǝp hǝwǝr bǝrdi.
38 — I Dawutning oƣli Əysa, manga rǝⱨim ⱪilƣaysǝn! — dǝp warⱪirap kǝtti u.
39 Wǝ Əysaning aldida mengiwatⱪanlar uni: — Xük oltur! dǝp ǝyiblǝxti. Biraⱪ u: — I Dawutning oƣli, manga rǝⱨim ⱪilƣaysǝn! — dǝp tehimu ⱪattiⱪ warⱪiridi.
40 Əysa ⱪǝdimini tohtitip, uni aldiƣa baxlap kelixni buyrudi. Ⱪariƣu uningƣa yeⱪin kǝlgǝndǝ u uningdin: 41 — Sǝn meni nemǝ ⱪilip bǝr, dǝysǝn? — dǝp soridi.
— I Rǝbbim, ⱪayta kɵridiƣan bolsam’idi! — dedi u.
42 Əysa uningƣa: — Kɵridiƣan bolƣin! Etiⱪading seni saⱪaytti, — dedi.
43 Wǝ uning kɵzi xuan eqildi; u Əysaƣa ǝgixip, yol boyi Hudani uluƣlap mangdi. Wǝ barliⱪ halayiⱪmu buni kɵrüp Hudaƣa mǝdⱨiyǝ oⱪudi.
 
 
18:1 Rim. 12:12; Əf. 6:18; Kol. 4:2; 1Tes. 5:17. 18:7 «Gǝrqǝ Huda Ɵz bǝndilirigǝ ⱨǝmdǝrd bolux bilǝn birgǝ rǝzillikkǝ uzunƣiqǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilsimu, ahirida bǝndilirining dǝrdigǝ yǝtmǝsmu?» — «dǝrdigǝ yǝtmǝs» grek tilida muxu yǝrdǝ yǝnǝ «ⱨǝⱪⱪini bǝrmǝs» yaki «adalǝtni yürgüzmǝs»nimu bildüridu. «Gǝrqǝ Huda ɵz bǝndilirigǝ ⱨǝmdǝrd bolux bilǝn birgǝ rǝzillikkǝ uzunƣiqǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilsimu, ahirida bǝndilirining dǝrdigǝ yǝtmǝsmu?» — xǝrⱨimizqǝ, bu jümlidiki «rǝzillik» muxu pütkül dunyadiki rǝzillikni kɵrsitidu; Huda Ɵz bǝndilirigǝ barliⱪ tartⱪan azab-oⱪubǝtlǝrdǝ ⱨǝmdǝrd bolidu wǝ ular bilǝn tǝng (ulardin artuⱪraⱪ, ǝlwǝttǝ!) muxu dunyadiki rǝzillikkǝ sǝwr-taⱪǝt ⱪilidu. Hudaning rǝzillikkǝ kɵrsǝtkǝn wǝ kɵrsitidiƣan sǝwr-taⱪitining pǝⱪǝt ⱪiyamǝt künigiqǝ bolidiƣanliⱪi ⱨǝmmimizgǝ ayan. Bu tema üstidǝ «Kol.» 1:24, «Fil.» 3:10, «Əf.» 3:13ni wǝ bu yazmilardiki «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. Bu ibarining baxⱪa hil tǝrjimiliridin «ularƣa ⱪilidiƣan xapaitini bǝk keqiktürǝrmu?» degǝnlǝr bar. 18:7 Wǝⱨ. 6:10. 18:8 «Lekin Insan’oƣli kǝlgǝndǝ yǝr yüzidǝ iman-ixǝnq tapalamdu?» — demǝk, Huda insanlarni dua ⱪilixⱪa ilⱨamlandurup, Ɵzining dualarƣa ijabǝt ⱪilixⱪa tǝyyar turidiƣanliⱪi toƣrisida xunqǝ kɵp wǝdǝ ⱪilƣan yǝrdǝ, nemixⱪa iman-ixǝnq az bolidu? Lekin dǝrwǝⱪǝ az boluxi mumkin. 18:11 Yǝx. 1:15; 58:2; Wǝⱨ. 3:17,18. 18:13 «Əy Huda, mǝn muxu gunaⱨkarƣa rǝⱨim ⱪilƣaysǝn!» — «muxu gunaⱨkar» grek tilida «dunyada birdinbir gunaⱨkar» degǝn mǝnini puritidu. 18:14 «...bajgir kǝqürümgǝ erixip ɵyigǝ ⱪaytiptu» — «kǝqürümgǝ erixip» grek tilida «ⱨǝⱪⱪaniy ⱪilinip» deyilidu. 18:14 Ayup 22:29; Pǝnd. 29:23; Mat. 23:12; Luⱪa 14:11; Yaⱪ. 4:6,10; 1Pet. 5:5. 18:15 Mat. 19:13; Mar. 10:13. 18:16 Mat. 18:3; 19:14; 1Kor. 14:20; 1Pet. 2:2. 18:18 «Mǝlum bir ⱨɵkümdar» — «ⱨɵkümdar» — Rim ⱨɵkümiti tǝripidin bekitilgǝn Yǝⱨudiy «ⱨakim». «mǝnggülük ⱨayatⱪa waris bolmaⱪ üqün nemǝ ixni ⱪilixim kerǝk?» — grek tilida «nemǝ ixni ⱪilixim kerǝk?» degǝn sɵz mǝlum bir ixni birla ⱪetim ⱪilixni bildüridu. 18:18 Mat. 19:16; Mar. 10:17. 18:20 Mis. 20:12-16; Ⱪan. 5:17-20; Rim. 13:9; Əf. 6:2; Kol. 3:20. 18:22 Mat. 6:19; 19:21; 1Tim. 6:19. 18:24 Pǝnd. 11:28; Mat. 19:23; Mar. 10:23. 18:27 Ayup 42:2; Yǝr. 32:17; Zǝk. 8:6; Luⱪa 1:37. 18:28 Mat. 4:20; 19:27; Mar. 10:28; Luⱪa 5:11. 18:29 Ⱪan. 33:9. 18:30 Ayup 42:12. 18:31 Zǝb. 22; Yǝx. 53:7; Mat. 16:21; 17:22; 20:17; Mar. 8:31; 9:31; 10:32; Luⱪa 9:22; 24:7. 18:32 « Insan’oƣli yat ǝllǝrning ⱪoliƣa tapxurulidu» — «tapxurulidu» degǝnning «satⱪunluⱪ ⱪilinidu» degǝn ikkinqi mǝnisimu bar. 18:32 Mat. 27:2; Luⱪa 23:1; Yⱨ. 18:28; Ros. 3:13. 18:34 «Bu sɵzning mǝnisi ulardin yoxurulƣan bolup...» — kimning tǝripidin yoxurulƣanliⱪ eytilmaydu. Xǝytan tǝripidinmu, yaki Huda tǝripidinmu? Yaki pǝⱪǝt ɵz galliⱪi tǝripidinmu? Bu ⱪetim sɵzning mǝzmuni ilgiriki ⱪetimdiki sɵzlirigǝ ohxax idi (9:45). Bizningqǝ yoxurƣuqi Xǝytan, lekin Huda Xǝytanning aldixiƣa yol ⱪoyuxi bilǝn, ularning qüxǝnmǝsliki arⱪiliⱪ ɵz xan-xǝripini tehimu roxǝn ⱪilmaⱪqi boldi. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz. 18:35 «Yeriho xǝⱨirigǝ yeⱪinlaxⱪanda» — Matta bu wǝⱪǝni bayan ⱪilƣanda («Mat.» 20:29) «Yerihodin qiⱪⱪanda» dǝydi. Əmǝliyǝttǝ xu waⱪitta ikki «Yeriho xǝⱨiri» bar idi, huddi Ⱪǝxⱪǝrdiki «yengi xǝⱨǝr» wǝ «kona xǝⱨǝr»lǝrdǝk. 18:35 Mat. 20:29; Mar. 10:46. 18:38 «I Dawutning oƣli Əysa,...» — «Dawutning oƣli» Mǝsiⱨni kɵrsitidu (pǝyƣǝmbǝrlǝrning bexarǝtliri boyiqǝ Mǝsiⱨ padixaⱨ Dawutning ǝwladi bolatti).