☰ Rimliⱪlarƣa 8
8
Muⱪǝddǝs roⱨtiki ⱨayatliⱪ ⱪanuniyiti
1 Hulasilisaⱪ, Mǝsiⱨ Əysada bolƣanlar gunaⱨning jazasiƣa mǝⱨkum bolmaydu. 2 Qünki Mǝsiⱨ Əysada bolƣan ⱨayatliⱪni bǝhx etidiƣan Roⱨning ⱪanuniyiti adǝmni gunaⱨⱪa wǝ ɵlümgǝ elip baridiƣan ⱪanuniyǝttin silǝrni halas ⱪildi.□  ■ 3 Qünki gunaⱨliⱪ ǝt elip kelidiƣan ajizliⱪ tüpǝylidin Tǝwrat ⱪanuni ⱪilalmiƣanni Hudaning Ɵzi ⱪildi; U Ɵz Oƣlini gunaⱨkar ǝtlik ⱪiyapǝttǝ gunaⱨni bir tǝrǝp ⱪilixⱪa ǝwǝtip, ǝttiki mǝwjut gunaⱨni ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪiliwǝtti;□  ■ 4 buning bilǝn muⱪǝddǝs ⱪanunning ⱨǝⱪⱪaniy tǝlipi ǝtkǝ ǝgǝxmǝydiƣan, bǝlki Roⱨⱪa ǝgixip mangidiƣan bizlǝrdǝ ǝmǝlgǝ axurulidu.□
5 Qünki ǝtkǝ boysunidiƣanlar ǝtkǝ has ixlarning oyida yüridu; Muⱪǝddǝs Roⱨⱪa boysunidiƣanlar bolsa, xu Roⱨⱪa ait ixlarning oyida yüridu.□  ■ 6 Əttiki oy-niyǝtlǝr adǝmni ɵlümgǝ elip baridu; Muⱪǝddǝs Roⱨⱪa ait oy-niyǝtlǝr ⱨayatliⱪ wǝ hatirjǝm-amanliⱪtur; 7 qünki ǝttiki oy-niyǝtlǝr Hudaƣa düxmǝnliktur; qünki ǝt Hudaning ⱪanuniƣa boysunmaydu ⱨǝm ⱨǝtta uningƣa boysunuxi mumkin ǝmǝs; 8 ǝttǝ bolƣanlar Hudani hursǝn ⱪilalmaydu.
9 Əmma silǝrgǝ kǝlsǝk, pǝⱪǝt Hudaning Roⱨi dǝrwǝⱪǝ iqinglarda yaxawatⱪan bolsa, silǝr ǝttǝ ǝmǝs, bǝlki Roⱨta yaxaysilǝr. Əmma Mǝsiⱨning Roⱨiƣa igǝ bolmiƣan adǝm bolsa, u Mǝsiⱨkǝ mǝnsuplardin ǝmǝs. ■ 10 Lekin Mǝsiⱨ ⱪǝlbinglarda bolsa, teninglar gunaⱨ tüpǝylidin ɵlümning ilkidǝ bolsimu, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ tüpǝylidin roⱨinglar ⱨayattur. □ 11 Ⱨalbuki, ɵlgǝn Əysani ɵlümdin Tirildürgüqining Ɵzidiki Roⱨ silǝrdǝ yaxisa, Mǝsiⱨni ɵlümdin tirildürgüqi ⱪǝlbinglarda yaxawatⱪan Roⱨi arⱪiliⱪ ɵlidiƣan teninglarnimu ⱨayati küqkǝ igǝ ⱪilidu.□  ■
12 Xuning üqün, ⱪerindaxlar, biz ǝtkǝ ⱪǝrzdar ǝmǝs, yǝni uningƣa ǝgixip yaxaxⱪa ⱪǝrzdar ǝmǝsmiz. 13 Qünki ǝtkǝ ǝgixip yaxisanglar, ⱨalak bolisilǝr; lekin Muⱪǝddǝs Roⱨⱪa tayinip ǝttiki ⱪilmixlarni ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilsanglar, yaxaysilǝr. □ 14 Qünki kimlǝrki Hudaning Roⱨining yetǝkqilikidǝ yaxisa, xularning ⱨǝmmisi Hudaning pǝrzǝntliridur. ■ 15 Qünki silǝr ⱪobul ⱪilƣan roⱨ ⱪulluⱪⱪa ait ǝmǝs, xundaⱪla silǝrni ⱪayta ⱪorⱪunqⱪa salƣuqi birhil roⱨ ǝmǝs, bǝlki silǝr oƣulluⱪⱪa elip baridiƣan Roⱨni ⱪobul ⱪilƣansilǝr; U arⱪiliⱪ «Abba, ata!» dǝp nida ⱪilimiz. □  ■ 16 Roⱨ bizning ɵz roⱨimiz bilǝn billǝ bizning Hudaning baliliri ikǝnlikimizgǝ guwaⱨliⱪ beridu. ■ 17 Hudaning baliliri ikǝnmiz, ǝmdi mirashorlarmu bolimiz — Hudaning mirashorliri ⱨǝmdǝ Mǝsiⱨ bilǝn tǝng mirashor bolimiz — pǝⱪǝtla uning bilǝn tǝng azab-oⱪubǝt tartsaⱪla, uning bilǝn xan-xǝrǝptin tǝng bǝⱨrimǝn bolimiz.■
 
Kǝlgüsidiki xan-xǝrǝp
18 Qünki mǝn ⱨazirⱪi azab-oⱪubǝtlǝrning kǝlgüsidǝ bizdǝ axkarilinidiƣan xan-xǝrǝplǝrgǝ ⱨeq selixturƣuqiliⱪi yoⱪ dǝp ⱨesablaymǝn. □  ■ 19 Qünki pütkül kainat Hudaning oƣullirining ayan ⱪilinixini intizarliⱪ bilǝn kütmǝktǝ. 20-21 Qünki yaritilƣan kainat Hudaning lǝniti astida ⱪelip, bimǝnilikkǝ qɵktürüldi. Bu, kainatning ɵz ihtiyari bilǝn ǝmǝs, bǝlki uni qɵktürgüqining iradisi bilǝn boldi wǝ xundaⱪ ümidi bilǝn boldiki, kainat ɵzimu qirixtin bolƣan ⱪulluⱪtin ⱪutⱪuzulup, Hudaning pǝrzǝntlirigǝ beƣixlinidiƣan xan-xǝrǝpkǝ tǝwǝ bolƣan ⱨɵrlükkǝ erixtürülüxtin ibarǝt idi.
22 Qünki pütkül kainatning ⱨazirƣiqǝ nalǝ-pǝryad kɵtürüp, tuƣut tolƣiⱪining azabini birliktǝ tartiwatⱪanliⱪini bilimiz. ■ 23 Yalƣuz kainat ǝmǝs, ⱨǝtta bizmu, yǝni muⱪǝddǝs Roⱨning tunji qiⱪarƣan mewisidin bǝⱨrimǝn bolƣan bizlǝrmu dilimizda nalǝ-pǝryad kɵtürmǝktimiz ⱨǝmdǝ Hudaning oƣulliri süpitidǝ ⱪobul ⱪiliniximizni, yǝni tenimizning nijatning ⱨɵrlükigǝ qiⱪirilixini intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz.□  ■
24 Biz ümidkǝ baƣlanƣaqⱪa tⱪuzulƣanikǝnmiz. Lekin ümid ⱪilinƣan nǝrsǝ kɵrülgǝn bolsa, u yǝnǝ ümid bolamdu? Kimmu kɵz aldidiki nǝrsini ümid ⱪilsun? 25 Biraⱪ, tehi kɵrmiginimizgǝ ümid baƣliƣanikǝnmiz, uni sǝwrqanliⱪ bilǝn kütüximiz kerǝktur.
26 Xuningdǝk, insaniy ajizliⱪimizda Muⱪǝddǝs Roⱨ kelip bizgǝ yardǝm ⱪilidu; qünki ⱪandaⱪ dua ⱪiliximiz kerǝklikini bilmǝymiz. Lekin Roⱨning Ɵzi ipadiligüsiz nalǝ-pǝryad bilǝn biz üqün Hudaning aldida turup dua-tilawǝt ⱪilmaⱪta. □  ■ 27 Insanlarning ⱪǝlbini inqikilǝp kɵzitip Ⱪariƣuqi bolsa, Muⱪǝddǝs Roⱨning oy-niyǝtlirining nemǝ ikǝnlikini bilidu; qünki U Hudaning iradisi boyiqǝ muⱪǝddǝs bǝndiliri üqün Hudaning aldida dua ⱪilip ɵtünmǝktǝ. 28 Xundaⱪla xuni bilimizki, pütkül ixlar Hudani sɵyidiƣanlarning, yǝni uning mǝⱪsǝt-muddiasi boyiqǝ qaⱪirilƣanlarning bǝht-bǝrikitigǝ birliktǝ hizmǝt ⱪilmaⱪta. 29 Qünki Huda aldin kɵngligǝ pükkǝnkixilǝrni, ularning kǝlgüsidǝ Ɵz Oƣlining obraziƣa ohxax bolidiƣinini, Oƣlining nurƣun ⱪerindaxliri arisidiki tunji oƣli bolidiƣinini aldin bǝlgiligǝn. □  ■ 30 Aldin bekitkǝn kixilǝrni U qaⱪirdi, qaⱪirƣan kixilǝrni U ⱨǝⱪⱪaniy ⱪildi; ⱨǝⱪⱪaniy ⱪilƣanlarƣa U xan-xǝrǝp ata ⱪildi.
 
Hudaning meⱨir-muⱨǝbbitining küqlükliki
31 Undaⱪta, bu ixlarƣa yǝnǝ nemǝ dǝyli? Huda biz tǝrǝptǝ turƣanikǝn, kimmu bizgǝ ⱪarxi qiⱪalisun?! ■ 32 Ɵz Oƣlinimu ayimay, Uni ⱨǝmmimiz üqün pida yoliƣa tapxurƣan Huda, Uningƣa ⱪoxup ⱨǝmmini bizgǝ xǝrtsiz ata ⱪilmay ⱪalarmu? ■ 33 Kimmu Hudaning talliƣanliri üstidin xikayǝt ⱪilalisun?! Huda ⱨǝⱪⱪaniy ⱪilƣan yǝrdǝ, ■ 34 kimmu gunaⱨⱪa mǝⱨkum ⱪilalisun? Ɵlgǝn, xundaⱪla tirilgǝn wǝ Hudaning ong yenida turuwatⱪan, ⱨǝmdǝ biz üqün Hudaning aldida turup dua-tilawǝt ⱪiliwatⱪan Mǝsiⱨ xundaⱪ ⱪilarmu?! □  ■ 35 Kim bizni Mǝsiⱨning meⱨir-muⱨǝbbitidin ayriwetǝlisun? Japa-muxǝⱪⱪǝtmu, dǝrd-ǝlǝmmu, ziyankǝxlikmu, aqarqiliⱪmu, yalingaqliⱪmu, heyim-hǝtǝrmu yaki ⱪiliqmu? 36  Muⱪǝddǝs yazmilarda eytilƣinidǝk: —
«Seni dǝp kün boyi ⱪirilmaⱪtimiz,
Boƣuzlinixni kütüp turƣan ⱪoylardǝk ⱨesablanmaⱪtimiz».□  ■
37 Biraⱪ bizni Sɵygüqigǝ tayinip bularning ⱨǝmmisidǝ ƣaliplarning ƣalipi bolmaⱪtimiz; 38 Xuningƣa ⱪǝt’iy ⱪayil ⱪilindimki, mǝyli ɵlüm bolsun ⱨayatliⱪ bolsun, pǝrixtilǝr bolsun jin-xǝytan ⱨɵkümranlar bolsun, ⱨazirⱪi ixlar yaki kǝlgüsidiki ixlar bolsun, ⱨǝrⱪandaⱪ roⱨiy küqlǝr bolsun, □ 39 pǝlǝk bolsun ⱨang bolsun, xundaⱪla pütkül kainatta yaritilƣan ⱨǝrⱪandaⱪ baxⱪa bir xǝy’i bolsun, bizni Rǝbbimiz Mǝsiⱨ Əysada bolƣan Hudaning meⱨir-muⱨǝbbitidin ⱨeqⱪaqan ayriwǝtküqi bolalmaydu.
 
 
□ 8:2 «silǝrni halas ⱪildi» — bǝzi kona kɵqürmǝ oram yazmilarda «meni halas ⱪildi» dǝp yezilidu. ■ 8:2 Yⱨ. 8:36; Rim. 6:18, 22; Gal. 5:1. □ 8:3 «U (Huda) Ɵz Oƣlini gunaⱨkar ǝtlik ⱪiyapǝttǝ gunaⱨⱪa ⱪurbanliⱪ süpitidǝ gunaⱨni bir tǝrǝp ⱪilixⱪa ǝwǝtip» — Əysa Mǝsiⱨ pütünlǝy insan boldi, uning teni bizning tenimizgǝ ohxax, biraⱪ uning eti «gunaⱨkar ǝt» ǝmǝs idi; xunga Pawlus uning: «gunaⱨkar ǝtkǝ ohxaydiƣan ǝtlik ⱪiyapǝt»lik tǝndǝ dunyaƣa kǝlgǝnlikini bayan ⱪilidu. ■ 8:3 Ros. 13:39; Rim. 3:28; Gal. 2:16; Ibr. 7:18. □ 8:4 «muⱪǝddǝs ⱪanunning ⱨǝⱪⱪaniy tǝlipi... (Muⱪǝddǝs) Roⱨⱪa ǝgixip mangidiƣan bizlǝrdǝ ǝmǝlgǝ axurulidu» — «ⱪanunning ⱨǝⱪⱪaniy tǝlipi» — kirix sɵzimizdǝ «ixǝngüqilǝrning Tǝwrat ⱪanuni bilǝn munasiwiti toƣruluⱪ» yazƣinimizni kɵrüng. □ 8:5 «Muⱪǝddǝs Roⱨ» — grek tilida «Roⱨ». 6-, 13-, 23-, 26- wǝ 27-ayǝttimu xundaⱪ. ■ 8:5 1Kor. 2:14. ■ 8:9 1Kor. 3:16. □ 8:10 «Lekin Mǝsiⱨ ⱪǝlbinglarda bolsa, teninglar gunaⱨ tüpǝylidin ɵlümning ilkidǝ bolsimu, ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ tüpǝylidin roⱨinglar ⱨayattur» — demǝk, birsi etiⱪad arⱪiliⱪ Hudaning ⱨǝⱪⱪaniyliⱪiƣa erixkǝn bolsa, xu ⱨaman mǝnggülük ⱨayat uning roⱨida baxlinidu. Baxⱪa birhil tǝrjimisi: «ⱨǝⱪⱪaniyliⱪ tüpǝylidin (Muⱪǝddǝs) Roⱨ silǝrning ⱨayatinglar boldi». □ 8:11 «Mǝsiⱨ Əysani ɵlümdin Tirildürgüqi» — Huda, ǝlwǝttǝ. «Ⱨalbuki, ɵlgǝn Əysani ɵlümdin Tirildürgüqining Ɵzidiki Roⱨ silǝrdǝ yaxisa, Mǝsiⱨni ɵlümdin Tirildürgüqi ⱪǝlbinglarda yaxawatⱪan Roⱨi arⱪiliⱪ ɵlidiƣan teninglarnimu ⱨayati küqkǝ igǝ ⱪilidu» — bu bayanni ikki tǝrǝptǝ qüxǝngili bolidu: (1) Huda ⱪiyamǝt künidǝ bu dunyada ɵlidiƣan tenimizni tirildüridu; (2) tenimiz bu dunyada gunaⱨ tüpǝylidin «ɵlümgǝ mǝⱨkum bolƣan» (10-ayǝt), lekin Huda bizgǝ Ɵz Roⱨi arⱪiliⱪ ⱨayat ɵtküzüp, tenimizni küqǝytip janlanduridu. Bizningqǝ ⱨǝr ikki mǝnisi toƣridur. ■ 8:11 Rim. 6:4, 5; 1Kor. 6:14; 2Kor. 4:14; Əf. 2:5; Kol. 2:13. □ 8:13 «... Ətkǝ ǝgixip yaxisanglar, ⱨalak bolisilǝr» — grek tilida «... Ətkǝ ǝgixip yaxisanglar, ɵlisilǝr». ■ 8:14 Gal. 5:18. □ 8:15 «...silǝr oƣulluⱪⱪa elip baridiƣan Roⱨni ⱪobul ⱪilƣansilǝr» — «oƣulluⱪⱪa elip baridiƣan» — «Hudaƣa oƣul boluxⱪa elip baridiƣan», demǝk. Grek tilida bu sɵz adǝttǝ birsining yetim balini ɵz oƣlum dǝp ⱪobul ⱪilip beⱪiwelixini kɵrsitidu. «U arⱪiliⱪ «Abba, ata!» dǝp nida ⱪilimi» — «Abba» degǝn sɵz ibraniy tili bolup, «sɵyümlük ata» degǝn mǝnidǝ. «Abba» ⱨǝm sɵyümlük munasiwǝtni ⱨǝm ⱨɵrmǝtni bildüridu. Pawlus ibraniy tilidiki bu sɵzni grek tilida sɵzlǝydiƣan Rim xǝⱨiridiki etiⱪadqilarƣa muxu yǝrdǝ tonuxturidu. ■ 8:15 Yǝx. 56:5; 1Kor. 2:12; Gal. 3:26; 4:5, 6; 2Tim. 1:7. ■ 8:16 2Kor. 1:22; 5:5; Əf. 1:13; 4:30. ■ 8:17 2Tim. 2:11,12. □ 8:18 «kǝlgüsidǝ bizdǝ axkarilinidiƣan xan-xǝrǝplǝrgǝ ⱨeq selixturƣuqiliⱪi yoⱪ» — «ⱨeq selixturƣuqiliⱪi yoⱪ» grek tilida «selixturuxⱪa ǝrzimǝydu». «Bizdǝ axkarilinidiƣan xan-xǝrǝplǝr» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «bizgǝ axkarilinidiƣan xan-xǝrǝplǝr...». Biraⱪ keyinki ayǝtkǝ ⱪariƣanda tǝrjimimiz toƣridur. ■ 8:18 Mat. 5:12; 2Kor. 4:10, 17; Fil. 3:20; 1Pet. 4:13; 1Yuⱨa. 3:1, 2. ■ 8:22 Wǝⱨ. 5:13 □ 8:23 «...Hudaning oƣulliri süpitidǝ ⱪobul ⱪiliniximiz...» — grek tilida «oƣulluⱪⱪa ⱪobul ⱪiliniximizni». «yalƣuz kainat ǝmǝs, ⱨǝtta bizmu, yǝni Muⱪǝddǝs Roⱨning tunji qiⱪarƣan mewisidin bǝⱨrimǝn bolƣan bizlǝrmu dilimizda nalǝ-pǝryad kɵtürmǝktimiz ⱨǝmdǝ (Hudaning) oƣulliri süpitidǝ ⱪobul ⱪiliniximizni, yǝni tenimizning nijatning ⱨɵrlükigǝ qiⱪirilixini intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz» — bu ayǝttiki üq nuⱪta toƣruluⱪ tohtilimiz; (1) «Muⱪǝddǝs Roⱨning tunji qiⱪarƣan mewisi»; bu ibarining bǝlkim ikki jǝⱨǝti bar: (a) Muⱪǝddǝs Roⱨ barliⱪ ixǝngüqilǝrdǝ Hudaning mewisini, yǝni muⱨǝbbǝt, xadliⱪ, hatirjǝmlik ⱪatarliⱪlarni qiⱪiridu; bu mewǝ bolsa Hudaning padixaⱨliⱪining bu dunyada qiⱪarƣan tunji mewisidur wǝ xundaⱪla uning realliⱪiƣa ispat bolidu (14:17ni kɵrüng); (ǝ) ixǝngüqilǝr ɵzliridǝ qiⱪirilƣan bu mewidin bǝⱨrimǝn bolup, uningdin Hudaning padixaⱨliⱪining kǝlgüsidǝ pütkül dunyaƣa, jümlidin ɵzlirining ⱨǝmmisi üstigǝ toluⱪ ⱨɵkümranliⱪ ⱪilidiƣanliⱪiƣa ispat ⱨǝm kapalǝt dǝp bilidu; (2) «oƣul süpitidǝ ⱪobul ⱪilinix» — kona zamanlarda mɵtiwǝr adǝm mǝlum namrat yaki «jǝmiyǝttǝ orni yoⱪ» bir yax kixini beⱪiwalmaⱪqi bolsa, jamaǝtni qong sorunƣa qaⱪirip uni «ɵz oƣlum», «ɵz ⱪizim» dǝp jakarlaytti. Rosul Hudamu kǝlgüsidǝ alǝm aldida ixǝngüqilǝrni «Ɵz oƣlum» dǝp xundaⱪ jakarlaydiƣanliⱪini kɵrsǝtmǝkqi. (3) «tenimizning nijattiki ⱨɵrlükkǝ qiⱪirilixi» — ⱨazir ixǝngüqilǝrgǝ Hudaning nijat-iltipati bilǝn yengi roⱨi, yengi ⱪǝlbi bar; Mǝsiⱨ Əysa biz üqün erixkǝn nijatta yǝnǝ «yengi tenimiz»mu bar, ⱪiyamǝt künidǝ uni U bizgǝ beridu. ■ 8:23 Luⱪa 21:28. □ 8:26 «...insaniy ajizliⱪimizda Muⱪǝddǝs Roⱨ kelip bizgǝ yardǝm ⱪilidu... » — «Muⱪǝddǝs Roⱨ» — grek tilida pǝⱪǝt «Roⱨ» deyilidu. ■ 8:26 Mat. 20:22; Yaⱪ. 4:3. □ 8:29 «Huda... Oƣlining nurƣun ⱪerindaxliri arisidiki tunji oƣli bolidiƣinini aldin bǝlgiligǝn» — «tunji oƣul» birinqi orunda, muxu yǝrdǝ pütkül alǝmdǝ birinqi orunda turidu, ǝlwǝttǝ. «Zǝb.» 89:27ni kɵrüng. ■ 8:29 Kol. 1:18. ■ 8:31 Qɵl. 14:8. ■ 8:32 Yar. 22:12; Yǝx. 53:5; Yⱨ. 3:16. ■ 8:33 Yǝx. 50:8. □ 8:34 «Ɵlgǝn, xundaⱪla tirilgǝn wǝ Hudaning ong yenida turuwatⱪan, ⱨǝmdǝ biz üqün ... dua-tilawǝt ⱪiliwatⱪan Mǝsiⱨ» — «Hudaning ong yenida» bolsa alǝmning ǝng yuⱪiri jayi, ⱨǝmmini baxⱪuridiƣan yǝr. ■ 8:34 Ibr. 7:25. □ 8:36 «Seni dǝp kün boyi ⱪirilmaⱪtimiz, boƣuzlinixni kütüp turƣan ⱪoylardǝk ⱨesablanmaⱪtimiz» — «Zǝb.» 44:22 — nǝⱪil kɵltürülgǝn bu ayǝt boyiqǝ ixǝngüqilǝr Hudaning yolida, Hudani dǝp kɵp japa-muxǝⱪⱪǝtlǝrgǝ wǝ ziyankǝxlikkǝ uqrixi mumkin. ■ 8:36 Zǝb. 44:22; 1Kor. 4:9; 2Kor. 4:11. □ 8:38 «pǝrixtilǝr bolsun jin-xǝytan ⱨɵkümranlar bolsun,...» — «jin-xǝytan ⱨɵkümranlar» bolsa grek tilida pǝⱪǝt «ⱨɵkümranlar»la deyilidu. Injilda bu sɵz adǝttǝ jin-xǝytanlarni kɵrsitidu («Əf.» 6:12ni kɵrüng). «ⱨǝrⱪandaⱪ roⱨiy küqlǝr bolsun» — grek tilida «ⱨǝrⱪandaⱪ küqlǝr bolsun».
☰