13
Yesu kakuãcran pãã digi yãrfua wĩĩ na
(Mar 4.1-20; Luke 8.4-15)
1 Koo per na, Yesu n yi kaha wo, ma ga tege nii ke langbãŋ yɛ̃ tãy, ma nii nawee- klaha.
2 Pe nawee- ba nihi ga ta tɛr, u n sya dugu dye nii salangbãŋ gaa laam wo. Pe nabuar -sẽ pye ke langbeŋ na.
3 Yesu naa Yãhã wũhũ busãã tɔ̃r pe ye kakuãcraŋ ne. U n pe yar ma yee: «Naa waa yi u kaha wo, ma ga digi yãr u tar wo.
4 Tuu naa ke digi yãr u tar wo, pii mpãy n ga too kãnde ngbeŋ na. Kãnsyãm n pa, maa pe wãy di kãã.
5 Pii mpãy n ga too ntẽmbakor fla wo, kãntraflũhũ sẽ pye yɔ̃ ke fla na ye. Loo n ta pe pii sẽ waha dye ga laam wo ye, ma ta tɛr fĩy.
6 Yaliile yai ke ba war dye yĩndai wo, ke n too dir wãn suhu boo. Te nnen sẽ waha ba sɛr yigi yɔ̃ ye, ke fla tee pye ntẽmbakor fla.
7 Pii mpãy n ga too ngur wãn taa nsoho wo. Pe n ba fĩy, te ngur wãn n pe puãr, pe sẽ waha lɛ dye ye.
8 Pii mpãy n -sẽ too kãntrayũhũ na. Poo n fĩy, ma ba sa. Taa n pii le gboho, taa n faa le gboho, taa n le car.»
9 Yesu n pe yar taha ma yee: «Wii ma n traha u ke yĩntaha cã, u luhu yɔ̃!»
10 Pe kãnyãrwai n yũhũ crã Yesu na, ma u yey ma yee: «Nwa ta ma n nii ke kai- tɔ̃r pe ye kakuãcraŋ ne?»
11 U n pe yɛ̃ wãã sya ma yee: «Kai- nkãy nawee sẽ ke cã yãã Yãhã Yai wĩĩ na ye, Yãhã ta yii ga waha ke war. Ma -sẽ yee poo na, pe saha koo kai- war ye.
12 Wii ma waha ke war cacar, u ga ba ke war naa n gboho, u sya ba busãã cã. Wii ma -sẽ ke wãwar sye, car gii tuu cã, ke ga faha u na.
13 Pe n yãŋ, pe sẽ -sẽ ngaa yãã ye. Pe ndityuhu cre, pe sẽ -sẽ laa luhu ye, pe sẽ -sẽ laa war ye. Loo ne ta n nii ke kai- tɔ̃r pe ye kakuãcraŋ ne.
14 Faale Yãhã kaplãŋ tɔ̃rfua Yisa, tuu bii kai- nkãy cãã yrũhũ yaha pe wĩĩ na, koo kai- kẽ ke nii n pye loo yale wo. U bii yee, Yãhã yee:
‹Ye ga ba luhu naa n yɔ̃,
ye sẽ -sẽ ga ba naa laa war ye.
Ye ga ba yãŋ naa n yɔ̃,
ye sẽ -sẽ ga ba naa ngaa yãã ye.
15 Ye laam tee waha tɛr;
ye ndityuhu gbãã tã,
ma yĩmpɛ tyĩn tã,
ma yee ye yĩmpɛ ma n ngaa yãã ye,
ye ndityuhu ma n laa luhu ye,
ye ma n laa war ye laam ne ye.
Mii loo sẽ ne ye, ye ga faha ba ta kãnde yigi,
ta n ye jaa ye kapee- wãpyeŋ na.› »
16 Yesu n u kãnyãrwai pye ma yee: «Yii poo na, ye wĩĩ n tãy: Ye yĩmpɛ n yãŋ, ye ndityuhu n luhu.
17 Ta n cĩĩnde nde pãã ye ye: Yãhã kaplãŋ tɔ̃rfa busãã, tesẽ nawee- busãã mpãy ne pe naa n yãr Yãhã kãnde wo, poo mii byɛ naa n kɛ pe nii ye dyaŋ. Yii tee nkãy yãã yagaa, pe naa n kɛ pe ke yãã yĩnde ne, pe sẽ ke yãã ye. Nkãy tee n luhu yagaa, pe naa n kɛ pe ke yãã luhu ndityuhu ne, pe sẽ ke yãã luhu ye.»
18 Yesu n maha yee: «-Ye luhu ke digi yãrfua wĩĩ yĩntaha ne!
19 Nawee wii ma Yãhã Yai kapãyĩĩ yãã n luhu, u laam ma -sẽ pye mii pii mpãy dyaŋ pe too le kãnde ngbeŋ na, u saa le kapãyĩĩ war ye, u sãndãpee yĩŋfua ga pa, u ba le yi kãã u laam wo.
20 Wii ma le kapãyĩĩ luhu, u laam ma -sẽ plãhã ntẽmbakor fla dyaŋ pe pii pe too na, u ga le sya nuhu ne le yalebya wo.
21 U sẽ -sẽ ga tyii le n nii gbãã u laam wo ye. Le ma ba nii mii wãfãy dyaŋ u na, tesẽ fɛn ne le kapãyĩĩ wĩĩ na, u ga le miy yaha.
22 Wii ma le kapãyĩĩ luhu, u laam ma -sẽ pye mii pii mpãy dyaŋ pe too ngur fla wo, u saa kuee le kapãyĩĩ kur ye ye. Kayaaŋ ne gboho tɛr usyifua wo, tesẽ wale wãkɛ ne. Too wĩĩ ma ba gboho ta tɛr u laam wo, te ga nii tã le kapãyĩĩ na.
23 Wii ma le kapãyĩĩ luhu ma le war, u laam ma mii pii mpãy dyaŋ pe too kãntrayũhũ na. Le kapãyĩĩ pii ga lɛ u laam wo, le kayũhũ sa; mpãy pe sa gboho, mpãy pe sa yai, mpãy pe sa car.»
Nyɛ̃pihi wĩĩ
24 Yesu n maha kakuãcran laa tɔ̃r pe ye ma yee: «Yãhã Yai wĩĩ ma mii nde dyaŋ tẽ ga tɔ̃r ye ye: Dya waa ba yɛ̃y tãhã u tar wo.
25 Per gaa yĩmper wo, nawee- byɛ ba sã wãy, u tarfua napĩĩ n pa, ma ba nyɛ̃pihi tãhã le wlãhã te dir wãn laam wo ma tɛr.
26 Te dir wãn n ba fĩy, ma nii n lɛ. Ke nyɛ̃pihi bya n fĩy.
27 U tarfua tẽntẽ- n ke nyɛ̃ yãã, ma ba u pye ma yee: ‹Yĩŋfua, te yɛ̃y ba yɔ̃ ma ye, taa ba tãhã ma tar wo; ah ke nyɛ̃pihi nge -sẽ yir na?›
28 U n pe yɛ̃ sya ma yee: ‹Ta napĩĩ waa kẽ tuu loo pye.› Loo na, u tẽntẽ- n u yey ma yee: ‹Wo ka la, waa ke nyɛ̃pihi kuã kãã?›
29 U n yee: ‹Aye, ye ma syi ye ke nyɛ̃pihi kuã ye; mii loo sẽ ne ye, ye ga waha te dir wãn wãã le kuã ke nyɛ̃pihi ne.
30 Ye tyii te na, te n wãã naa n lɛ ke digi gbeyale n ba nɔ. Le yale wo, tẽntẽ- mpãy pe n pai ke digi gbe, n ga ba pe yar n yee: -Ye cãã ke nyɛ̃pihi kuã yi kãã, ye ke pua yigi nkloŋ nkloŋ, ye ba ke suhu! Loo kur ye, -ye te dir gbe le ta kẽ pɛn laam wo!› »
Yãhã Yai ga cãã kloŋ ke cã ba gboho
(Mar 4.30-32; Luke 13.18-21)
31 Yesu n maha kakuãcran laa tɔ̃r pe ye ma yee: «Yãhã Yai wĩĩ ma mii ngaa puale dyaŋ, dya waa tuu gbe, ma tãhã le u tar wo.
32 Le tãhãyale wo le kloŋ pii byɛ na. Le ma fĩy yi, le ga yir, le gboho ta tɛr tãŋ dir wãn ter byɛ na. Le ga kayay yi katyigi dyaŋ, kãnsyãm n sya ba naa pe nsɛŋ ta te kayay laam wo.»
33 Yesu n maha pe yar kakuãcran laa ne ma yee: «Yãhã Yai wĩĩ ma mii ncasur wãŋ ter syi dyaŋ, cɔɔ waa tuu gbe carle ya, ma wlãhã bur miy busãã wo gbengbeyĩĩ tãã syi, ma pe tũhũ. Te ncasur carle ya n ta, pe n sya fua yir.»
Yesu tesẽ kakuãcraŋ wĩĩ ne
(Mar 4.33-34)
34 Yesu naa kaplãŋ ngĩĩ byɛ pãã pe nawee- ye kakuãcraŋ ne. U sẽ naa pãã pe ne mii kakuãcraŋ sẽ kẽ ye.
35 Tuu naa n pãã ke syi, lii faale Yãhã kaplãŋ tɔ̃rfua waa bii cãã yrũhũ yaha, loo ne le nii n pye loo yale wo. U bii yee, Yãhã yee:
«N ga ba naa kai- nkãy yar pe na kakuãcraŋ ne.
Koo kai- ngĩĩ driyɛ̃ ke tãhã mii,
waa sẽ ke cã yãã ye.»
Yesu ke nyɛ̃pihi wĩĩ yĩntaha gbihi tɔ̃r
36 Loo kur ye, Yesu n kãnde wãã pe nabuar kẽ, ma tɛr kaha wo. Pe kãnyãrwai n yũhũ crã u na, ma u nar u ke nyɛ̃pihi wĩĩ yĩntaha tɔ̃r pe ye.
37 Yesu n pe yɛ̃ wãã sya ma yee: «Wii tuu ke digi tãhã, u Nawee Puee kẽ.
38 Te tar, driyɛ̃ kẽ too ne. Dir rii te tãhã, too ne nawee- mpãy byɛ ne pe ma Yãhã Yai wãm. Ke nyɛ̃pihi, koo kẽ nawee- mpãy byɛ ne pe ma sãndãpee yĩŋfua wãm.
39 Napĩĩ wii tuu ke nyɛ̃pihi tãhã, Setane kẽ. Ke digi gbeyale, koo kẽ driyɛ̃ kuayale ne. Tẽntẽ- mpãy pe ga ba te dir gbe, poo me pe yãhãyĩŋ tẽnlɛhɛ ne.
40 Pe nyɛ̃pihi kuã n yi, ma ke miy le n wãã naa laam wo mii syi dyaŋ, ke driyɛ̃ kuayale wo, le ga ba nii koo syi.
41-42 Ke yale wo, u Nawee Puee ga ba u yãhãyĩŋ tẽnlɛhɛ ye nɔ wãã, pe n ba nawee- tyɔ̃r. Mpãy pe pe nampyeŋ- ta pe n kapee- pye, tesẽ mpãy ne pe kapee- pye, pe yãhãyĩŋ tẽnlɛhɛ ga ba poo byɛ tyɔ̃r yi miy le wãã naa fla wo, naa gii wãfegeyãã wee ke na ye, pe n naa n wũn, pe naa nkãhã yĩhĩ.
43 Mpãy pe ma nasroŋ Yãhã ye, pe ga ba naa n yɛhɛ palpal, yai wãŋ syi dyaŋ, pe Tuhufua Yãhã yai klo wo.
Wii ma n traha u ke yĩntaha cã, u luhu yɔ̃!»
Mpãy pe pe wãn byɛ miy n yaha, ma ga Yãhã Yai yãã
44 Yesu n maha kaplãŋ nkãy kuã cra pãã pe ye ma yee: «Yãhã Yai wĩĩ ma mii wangbãy laa dyaŋ, le wũhũ ta tar raa laam wo, kacãn wee le wãgboho na ye. Dya waa n ga yi le wangbãy na, ma ke fla wũhũ. U laam n tãy tɛr, u n sya ka maa u koho wãn byɛ par tãŋ, ma ba te tar par, te n nii u wãn, le wangbãy bya ne.
45 Yãhã Yai wĩĩ maha ma mii cãtrohofua dyaŋ, tuu sãmuuyɔ̃m kɛ.
46 U n ga waa ter yãã kacãn wee u dir na ye. U n ga u koho wãn byɛ par tãŋ, ma ba woo sãmuu ter par, u n nii u wũũ.»
Jɔɔ wĩĩ
47 Yesu n maha yee: «Yãhã Yai wĩĩ ma mii jɔɔ wãŋ syi dyaŋ pe n miy langbãŋ wo, u n fua- ter byɛ yigi.
48 U ma yĩĩ fua- ne, pe jɔɔ miyfa ga u tyĩn yi ta langbeŋ na, pe tege nii pe pe fua- tyɔ̃r. Fua- mpãy pe yɔ̃, pe ga poo le takũhũ wo, mpãy pe sẽ yɔ̃ ye, pe ga poo miy yaha.
49 Le ga ba pye koo syi dyaŋ, driyɛ̃ kuayale wo. Pe yãhãyĩŋ tẽnlɛhɛ ga ba pa, pe ba pe napee- tyɔ̃r yi kãã pe naweeyɔ̃m wo.
50 Pe ga pe napee- miy le wãã naa fla wo, naa gii wãfegeyãã wee ke na ye, pe n naa n wũn, pe naa nkãhã yĩhĩ.»
Yagaa kai- ma suhu faale wãlɛ kai- ne
51 Yesu n u kãnyãrwai yey ma yee: «Ye ke kakuãcraŋ byɛ war la?» Pe n yee ãwã.
52 Loo na, u n pe yar ma yee: «Mpãy pe ke Yãhã kãnde kataŋ yãr, ma maha nii Yãhã Yai wãm, poo mii pe faale wãlɛ kai- cã, ma maha Yãhã kai- cã yagaa. Poo ma mii kahafua wii dyaŋ, tuu ma faale nangbãn wãn ne, ma maha ma yagaa nangbãn wãn ne, ma nii te yar nawee- na.»
Nasarɛtefa sẽ Yesu ta pe Yatɛr ye
(Mar 6.1-6; Luke 4.16-30)
53 Yesu tuu koo kakuãcraŋ ngĩĩ pãã wa, u n yir loo klo wo,
54 ma tɛr klo lii wo tuu ba lɛ na. U n nii nawee- klaha, ke fla Yiifee- yawãhã nwoŋ wo. Nawee- mpãy pe pye, le n pe fe gbe, pe n nii n yee: «U yir na laantor nde ne, ke laanwɔ wũhũ ne?
55 Woo sẽ na u katyir tafua dya? U nahafua sẽ na Maari ne? U cĩĩfa sẽ na Syake ne, Yosɛfe ne, Syimu ne, tesẽ Yuda ne?
56 U syafa byɛ sẽ na pe ma wo ne, wo teende wo? U -sẽ yir na, ma waha kai- ngĩĩ syi byɛ pye?»
57 Loo n ta, pe sẽ waha Yesu wĩĩ sya ye.
Yesu tuu yãã ke syi, u n plãhã nge tɔ̃r pe ye ma yee: «Ma yi kãã Yãhã kaplãŋ tɔ̃rfua kusey nawee- na tesẽ u kahafa ne, teebɛhɛ byɛ nawee- u yãŋ.»
58 Pe sẽ Yesu ta pe Yatɛr ye, u sẽ sya ma laanwɔ wũhũ busãã pye ke fla na ye.