20
Elurnibiyaꞌ nú rluꞌcu Jesuse
(Mt. 21:23-27; Mr. 11:27-33)
Tucu bichia diqui nú seteꞌ Jesuse bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Diose lubee bene liñi Indu llene Jerusalén. Che uriña bee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya cuna bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés, cuna bee usticia Israel lunu, nu unidichiaꞌ beella lunu:
―Uniꞌ luru, ¿ti uliquiꞌ elu usticia nú rriꞌilu scua? Nu ¿ti uliquiꞌ elurnibiyaꞌ nú rriꞌilu nucuaꞌ?
Che ucuaqui Jesuse lubeei:
―Leꞌca nidichiaꞌa tucu luhua. Ucuaquihua lua nee: ¿Ti uxeꞌla Juan para nú rinzalla bee bene? ¿Diose uxeꞌla liꞌilla la urre bee bene la?
Pero uquixie beei nú ubedichiaꞌnu saꞌbeei nu rnibeei:
―Tunu niaꞌahua nú Diose uxeꞌla Juan Bautista, che ni nucuaꞌ luaꞌahua: “¿Xiquie nú la chili arquiꞌhua nú rnilla che?” Nu leꞌca leca modo nú niaꞌahua nú bee bene uxeꞌla liꞌilla, xne úti bee bene liaꞌahua cuna quiee, xne ye bee bene nzeli arquiꞌ nú Juan Bautista unga tucu profetaꞌ Diose.
Che ucuaqui beei nú la riꞌi beei beyaꞌ ti uxeꞌla Juan nú rrinzalla bee bene. Nu uni Jesuse lubeei:
―Leꞌca la ixiuleꞌa luhua ti uliquiꞌ elurnibiyaꞌ nú rriꞌá bee nucuaꞌ.
Ejempluꞌ bee mosoꞌ enu necha uriꞌi
(Mt. 21:33-44; Mr. 12:1-11)
Nu chu uquixie Jesuse uninu lubee bene ejemplu quieꞌ:
―Tucu niyu uquienii bee aca uva lu yuꞌlla nu chu udeteꞌlla yuꞌlla lleꞌla lubee bene, nu nzalla enza istu zuculla. 10 Chenu uriña tiembu nú aca ulaꞌcu uva, uxeꞌlalla tucu mosoꞌlla nzetucu lunú rialalla. Pero udiñi bee bene zeꞌe mosoꞌ cuaꞌ nu scuatsia uxeꞌla beei liꞌi. 11 Chequie uxeꞌla bene enu neca stene yuu zeꞌe stucu mosoꞌlla, pero leꞌca esquie udiquichiꞌquiꞌ beei nzeꞌe nu udiñi beei nzeꞌe, nu scuatsia uxeꞌla beei liꞌi. 12 Nu uxeꞌla bene zeꞌe stucu mosoꞌlla, pero udiñi beei mosoꞌ zeꞌe nu utiꞌqui beei liꞌi, nu uhua beei liꞌi lu yuu zeꞌe.
13 ’Chequie uni bene enu neca stene yuu zeꞌe: “¿Xa riꞌá nee? Xeꞌla endua enu chiquiꞌ seꞌca, tia aꞌla liꞌi luꞌcu bee bene cuaꞌ ulaꞌna.” 14 Pero chenu ulañiꞌ bee bene zeꞌe enduꞌlla unibeei lu saꞌ beei: “Liꞌi neca enu yaꞌnanu yuu quieꞌ, te útiaꞌahua liꞌi para nú yaꞌnanuaꞌahua yuu quieꞌ.” 15 Nu uhua beei liꞌi lu yuu zeꞌe, nu unguti bee bene zeꞌe liꞌi. Che unidichiaꞌ Jesuse lubee bene enu rdichiaꞌnunu:
―¿Xa rriꞌihua elliebacuꞌ nú riꞌi bene enu neca stene yuu zeꞌe cuna bee bene zeꞌe? 16 Puese nia luhua nú nzeꞌtalla nu útilla bee bene zeꞌe, nu deteꞌlla yuꞌlla lu stucu bee bene.
Chenu ubeneꞌ beei nucuaꞌ, unibeei:
―¡Alaꞌ la acane scua!
17 Pero ubiꞌya Jesuse lubeei nu uninu:
―Tunu la acane scua, ¿xinu rni lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose elu rni?:
Quiee nú uhua uꞌna bee bene enu rrecheꞌe niꞌi,
quiee cuaꞌ neca nú máse uzibiꞌ ungacheꞌ niꞌi zeꞌe.
18 Titse bene enu llica cuchiuꞌ cuna quiee cuaꞌ nehuana zeca bene zeꞌe, nu tunu zanaꞌ quiee cuaꞌ equie bene, laꞌxulíi liꞌilla che.
Unedichiaꞌ bee bene equie cuendaꞌ bee impuesto
(Mt. 21:45-46; Mr. 22:15-22; Mr. 12:12-17)
19 Bee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya cuna bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés. Hora zeꞌe niarquiꞌ beei naꞌtse beei Jesuse, xne uriꞌi beei beyaꞌ nú lunú uninu scua neca nucuaꞌ contra liꞌibeei, pero ulliqui beei bee bene. 20 Che uxeꞌla beei bee bene nze tsiꞌña liꞌinu, nu rriꞌi bee bene quieꞌ tucu nú neca beei bene nzeꞌca, para nú rlaꞌna beei nú ni Jesuse tucu bedichiaꞌ nú riꞌi nú deteꞌ cuenda beei liꞌinu lu gobernador Roma. 21 Nu unidichiaꞌ beei lunu, nú unibeei:
―Maestro, liꞌiru nediyaꞌru nú rnilu nu rriꞌilu tucu nú rialane, nu rriꞌilu tucunecatse lu ye bee bene, nu neli seteꞌlu bee bene nú xa niarquiꞌ Diose nú huañi bee bene. 22 Uniꞌ luru: ¿Neca nzeꞌca nú dixiuru bee impuesto lu gobernador Roma la?, ¿urre la neca nzeꞌcae la?
23 Pero chu uriꞌi Jesuse beyaꞌ nú lixiu neca elliebacuꞌ beei, nu uninu lubeei:
24 ―Ulubeꞌhua tucu melu lua. ¿Tiluu nú nzucu lue, nu ti nombreꞌ nequie lue?
Nu ucuaqui beei:
―Neca nucuaꞌ arre César.
25 Che uni Jesuse lubeei:
―Udeꞌteꞌhua nú neca steneꞌ César lu César, nu udeꞌteꞌhua nú neca steneꞌ Diose lu Diose.
26 Nu lá llelaꞌ beei xi aricuꞌquiya beei liꞌinu lu ye nú uninu lubee bene. Nzenutsia arquiꞌbeei lunú xa ucuaquinu lubeei, nu lecaꞌ xi unibeei.
Chenu unidichiaꞌ bee bene equie nú huañi zeca bee bene enu unguti
(Mt. 22:23-33; Mr. 12:18-27)
27 Cheela uya chiucu chuna bee Saduseo lu Jesuse. Bee saduceo quieꞌ la chili arquiꞌbeei nú huañi zeca bee bene enu unguti. Enzeꞌe unibeei lunu:
28 ―Maestro, leyꞌ Moisés rni tunu ati tucu niyu nu tsaꞌnalla unaꞌalla nu lá luꞌcu beei enduꞌ, che yucu bichi tuxie zeꞌe unaꞌalla para nú luꞌcu beella enduꞌ enu neca xi neca enduꞌ tuxie zeꞌe. 29 Nu ucuaꞌa achi bichi tucu bene, bichi rluu beei uyucu unaꞌa, pero ungutilla nu né luꞌcu beella enduꞌ. 30 Chequie uyucu bichi rrucu beei unaꞌa zeꞌe, pero leꞌca ungutilla nu né luꞌcu beella enduꞌ. 31 Leꞌca uyucu bichi rriuna beei unaꞌa zeꞌe, nu scua uyucunchu lu achi bichi beei, nu ye beei unguti beei nu né luꞌcu beei enduꞌ cuna unaꞌa zeꞌe. 32 Cheela, leꞌca unguti unaꞌa zeꞌe. 33 Enzeꞌe bichia nú huañi zeca bee bene enu unguti, ¿ta lu achi bee benecuaꞌ neca niyuꞌ unaꞌa zeꞌe, xne ye beei uchia beei cuna liꞌinchu?
34 Nu uni Jesuse lubeei:
―Lu iliulabe quieꞌ xia bee bene nu rdeteꞌ beei xinchiuꞌcu beei para nú chia. 35 Pero bee bene enu riala nú luꞌcu stucu elu nehuañi nú necuqui, liꞌibeella enu huañi zeca, niyu si unaꞌa la chiaꞌ beella. 36 Xne la atiaꞌ beella, acatsia beella xi neca bee ángeleꞌ Diose nu aca beella lliꞌñinu, equie nú uhuañi zeca beella. 37 Liꞌiru nediyaꞌru nú huañi zeca bee bene enu unguti, xne hasta Moisés uni tucu parte lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose elu rni nú ulañiꞌlla aca nú riqui. Nu lu ichiꞌ zeꞌe rni nú liꞌinu necanu Dioseꞌ Abraham cuna Isaac, cuna Jacob. 38 ¡Nu Diose la necanu Dioseꞌ bee bene enu unguti, liꞌinu necanu Dioseꞌ bee bene enu nehuañi, xne para liꞌinu ye bee bene nehuañi!
39 Chequie chiucu chuna bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés unibeei lunu:
―Uni nzeꞌcalu Maestro.
40 Nu né lacaꞌ arquiꞌbeei a nacuꞌ dichiaꞌlá beei lunu.
¿Ta lubee famili nzeꞌta Cristo?
(Mt. 22:41-46; Mr. 12:35-37)
41 Pero uni Jesuse lubeei:
―¿Xinu rni bee bene nú neca Cristo lliꞌñi David? 42 Nu leꞌca liꞌi David uni lu libro Salmos:
Diose uni lu liꞌinu enu rnibiyaꞌ lua:
“Uzucu cueꞌtsea chubee,
43 hasta nú riꞌá ana nú nibiyaꞌlu lubee bene enu rle lulu.”
44 Enzeꞌe tunu Cristo neca lliꞌñi David, ¿xiquie nú rni David lunu Liꞌilu rnibiyaꞌlu lua?
Uni Jesuse nú necha rriꞌi bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés
(Mt. 23:1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54)
45 Ye bee bene uquieꞌe diaca chenu uni Jesuse lubee beneꞌnu:
46 ―Ubiꞌyahua liꞌihua lubee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés, xne riuꞌ arquiꞌbeei nú enzee beei cuna xucu fiñu beei, nu leꞌca riuꞌ arquiꞌbeei nú luꞌcu bee bene ulaꞌna lubeei labe inziu. Nu liñi bee indu rlaꞌna beei nú zucu beei lubee xleta nú máse neca equie, leꞌca scua rriꞌi beei elu nze tacu beei eta. 47 Leꞌca raxi beei niꞌi bee unaꞌa enu unguti niyuꞌ, nu para nú ni bee bene nú neca beei bene nzeꞌca, xee rnacuꞌ beei lu Diose. Pero liꞌibeei yala beei castiya nú mase fuerte.