22
Uriꞌi bee bene elliebacuꞌ xa modo naꞌtse beei Jesuse
(Mt. 26:1-5, 14-16; Mr. 14:1-2, 10-11; Jn. 11:45-53)
Chenu nzeꞌta axula eliñi baxcu, chenu racu bee bene pá nú la chuꞌu levadura equie, chequie bee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya cuna bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés, rlaꞌna beei xa modo úti beei Jesuse, xne xiqui beei bee bene.
Nu uyuꞌu bezeꞌlu arquiꞌ Judas Iscariote, liꞌi necai tucu lu chiꞌchiucu bee beneꞌ Jesuse. Che uya Judas lubee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya cuna lubee bene enu rnibiyaꞌ liñi indu, nu uni lubeella nú xa deteꞌ cuendai Jesuse lubeella. Che chiquiꞌ ñia utsu arquiꞌbeella chenu ubeneꞌ beella nucuaꞌ, nu uni beella nú deteꞌ beella dimi yai. Nu uzelai, che uquixiei nú ucuaꞌnai xa modo deteꞌ cuendai Jesuse chenu la riꞌi bee bene beyaꞌ.
Exee nú udacunuu Jesuse bee beneꞌnu
(Mt. 26:17-29; Mr. 14:12-25; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26)
Chenu uriña bichia liñi baxcu nú racu bee bene Israel pá nú la nucha levadura, cuna chenu riñi bene tucu sanchi llaꞌna xi neca uꞌna lu Diose. Chequie uxeꞌla Jesuse Pedro cuna Juan, nú uninu lubeella:
―Uquiahua nu urecheꞌhua exee nú daꞌcuxeꞌahua reché baxcu.
Nu unidichiaꞌ beella lunu nú uni beella:
―¿Cá niarquiꞌlu nú riꞌilurune?
10 Che uni Jesuse lubeella:
―Chenu chuꞌuhua eyeche Jerusalén, zeꞌe llaꞌcahua tucu niyu enu nuyaꞌ tucu ereꞌe inza, uquia quieehualla hasta niꞌi elu chuꞌulla, 11 nu uniꞌhua lu bene enu neca stene niꞌi zeꞌe: “Singuie rni Maestro, ¿Cá nzucu cuarto elu acuxénua bee benea reché baxcu?” 12 Che lubeꞌ bene zeꞌe tucu cuarto elu ayaa nú nzucheꞌela liñi. Zeꞌe recheꞌehua nú daꞌcuxeꞌahua.
13 Chequie uya beella nu ullelaꞌ beella tucu nú uni Jesuse lubeella, nu urecheꞌe beella nú acuxee beella reché baxcu.
14 Chenu uriña hora, uzucu Jesuse cuna bee apóstolꞌnu lu mexa. 15 Che uni Jesuse lubeella:
―¡Chiquiꞌ niarquia nú acuxenuahua rulaꞌ baxcu quieꞌ ante nú enta nú chiquiꞌ nehuana zecaa! 16 Xne liꞌá nia luhua nú lecaꞌ bichia nú acunu zeca liꞌihua lu iliulabe quieꞌ stucu bese, nu hasta elurnibiyaꞌ Diose acunu zeca liꞌihua.
17 Che unaꞌtsenu tucu copa biñu, nu chenu ulaxu nú udeteꞌnu cheꞌtsa lu Diose, uninu:
―Unaꞌtsehua biñu quieꞌ nu uhueꞌhuane nu uriꞌtsiꞌhuane lubee saꞌhua. 18 Xne liꞌá nia luhua nú lecaꞌ bichia nú huaꞌa biñu hasta bichia nú riña lunú rnibiyaꞌ Diose.
19 Chequie unaꞌtsenu pá, nu chenu ulaxu nú udeteꞌnu cheꞌtsa lu Diose, uleꞌenu pá zeꞌe nu udeteꞌnue yabeella, nu uninu:
―Pá quieꞌ neca cuerpoa nú detecuendaa chenu atia equie cuendaꞌ liꞌihua. Nu chenu riꞌihua scua, uriꞌihuane equie nú nchiucuꞌ arquiꞌhua liꞌá.
20 Leꞌca scua uriꞌinu cuna copa biñu chenu ulaxu nú udacuxee beella, nu uninu:
―Biñu quieꞌ neca renea nú riꞌchia chenu atia para nú scua yaꞌla tucu inziu cuqui nú nuꞌ modo riꞌi Diose perdona bee bene.
21 ’Pero nee enu deteꞌ cuenda liꞌá nchiucuꞌ ya lu mexa elu nchiucuꞌ yaa. 22 Pero liꞌá Bene enu uxeꞌla Diose, rquiꞌña nú zecaa lunú nzu nú zecaa, pero ¡cueꞌe bene enu deteꞌ cuenda liꞌá para nú atia!
23 Chequie uquixie beella nú unidichiaꞌ beella lu saꞌbeella, ta beella neca enu deteꞌ cuenda liꞌinu.
Ti mase neca equie
24 Che uquixie beella nú uni beella lu saꞌbeella nú ta beella neca enu mase neca equie. 25 Pero uni Jesuse lubeella:
―Lu iliulabe quieꞌ bee arre chiquiꞌ juerte rnibiyaꞌ beei lubee bene lachi beei, nu bee enu rnibiyaꞌ rni bee bene nú rriꞌi beei tucu nú rialane lubee bene. 26 Pero liꞌihua la yala nú riꞌihua scua, enu máse neca equie letahua, rquiꞌña nú aca nzeꞌe enu lecati neca, nu enu rnibiyaꞌ rquiꞌña nú aca nzeꞌe xi neca tucu enu sibiꞌ. 27 Lu iliulabe quieꞌ sucu bee patrón lu mexa, nu bee mosoꞌ sibiꞌ lubeei. Pero letaꞌahua la acane scua, xne liꞌá nzua cuna liꞌihua xi neca tucu enu sibiꞌ luhua.
28 ’Liꞌihua necahua enu siempre nzu cuna liꞌá bee bichia nú nehuana ulleꞌcaa. 29 Enzeꞌe liquia luhua lunú rnibiyaꞌa, tucu nú uliquiꞌ paa lunú rnibiyaꞌnu lua, 30 nu acuhua lu mexa elu nibiyaꞌa nu leꞌca zucuhua lu xleta para nú hualuhuane lu cuendaꞌ ye bee bene enu nzeꞌta lu chiꞌchiucu familiꞌ bee bene Israel.
Uni Jesuse nú ni Pedro nú la chululla liꞌinu
(Mt. 26:31-35; Mr. 14:27-31; Jn. 13:36-38)
31 Leꞌca uni Jesuse:
―Simón, Simón, ubiꞌyacuru, xne unacuꞌla bezeꞌlu liꞌihua lua para nú riꞌinui liꞌihua tucu nú rriꞌinu bene trigo chenu rcuillae. 32 Pero uziquieelá lu Diose lu cuendaꞌlu para nú la tsanaꞌarquiꞌlu nú nzeli arquiꞌlu liꞌá. Nu chenu chili zeca arquiꞌlu liꞌá stucu bese, uriꞌi elietsa lubee saꞌlu para nú tsutaꞌ arquiꞌbeella lunú nzeli arquiꞌ beella liꞌá.
33 Chequie uni Pedro lunu:
―Detá, nzua para nú chaꞌa niꞌcuꞌ cuna liꞌilu, nu hasta nú atia cuna liꞌilu.
34 Nu uni Jesuse lulla:
―Liꞌá nia lulu Pedro, nú rulaꞌ quieꞌ, ante nú bixia tiula, liꞌilu unilálu chuna bese nú la chululu liꞌá.
Axula nzu lunú zeca Jesuse
35 Che uni Jesuse lubeella:
―Chenu uxeꞌla liꞌihua né uyaꞌhua niꞌ tucu bolsa, niꞌ dimi niꞌ stucu para lucuhua, ¿nu xieꞌ nuꞌ nú uriꞌi falta liꞌihua la?
Nu uni beella:
―Lecaxi uriꞌi falta liꞌiru.
36 Chequie uninu lubeella:
―Pero nee enu rluꞌcu dimi nu rluꞌcu biti, rquiꞌña nú uyaꞌ nzeꞌe nucuaꞌ. Nu enu la luꞌcu espada, uti nzeꞌe xucu nzeꞌe para nú tsi nzeꞌe tucue. 37 Xne rquiꞌña nú yalu tucu nú niquiee lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose equie cuendaꞌ liꞌá elu rni: “Nu ubacuꞌ bee bene liꞌinu leta bee bene enu necha rriꞌi.” Ye nú nequie lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose equie cuendaꞌ liꞌá, rquiꞌña nú yalu nucuaꞌ.
38 Chequie uni beella lunu:
―Caꞌa rluꞌcuru chiucu espada.
Nu ucuaquinu lubeella:
―Cuna nucuaꞌtsia zibiꞌ quiꞌñiaꞌahua.
Chenu unacuꞌ Jesuse lu Diose tucu luhuare elu lee Getsemaní
(Mt. 26:36-46; Mr. 14:32-42)
39 Nu chu uchiuꞌu Jesuse nu nzanu dañi nú lee Olivos tucu nú neca costumbreꞌnu, nu nziquie bee beneꞌnu liꞌinu. 40 Chenu uriña beella dañi zeꞌe uninu lubeella:
―Unaꞌcuhua lu Diose, para nú la riꞌi bezeꞌlu ana luhua.
41 Che uchiuꞌu chunu lubeella nu nzanu xi neca tucu nú siꞌqui bene tucu quiee, nu chu utsulliquinu zeꞌe nu unacuꞌnu lu Diose. 42 Nu uninu:
―Paa, tunu laca arquiꞌlu, utsilaꞌa liꞌá lunú nehuana enta zecaa. Pero la riꞌilu tucu nú niarquia, uriꞌitsia tucu nú niarquiꞌlu.
43 Che ulubeꞌlu tucu ángeleꞌ Diose liñibe lunu, nu uduꞌ nzeꞌe juerzaꞌnu. 44 Nu chenu chiquiꞌ nehuana secanu, másela juerte rnacuꞌnu lu Diose, nu sanaꞌ inza nú suinzanu hasta lu yuu xi neca tucu gota réne.
45 Chenu utsulínu elu unacuꞌnu lu Diose, nzanu lubee beneꞌnu nu ullunaꞌnu liꞌibeella nú raꞌtse beella, xne néhuana nzu arquiꞌbeella. 46 Nu uninu lubeella:
―¿Xinu raꞌtsehua? Uzetehua nu unacuꞌhua lu Diose para nú la riꞌi bezeꞌlu ana luhua.
Chenu unaꞌtse bee bene Jesuse
(Mt. 26:47-56; Mr. 14:43-50; Jn. 18:2-11)
47 Rniscaꞌlá Jesuse lubeella, chenu uriña huaxi bee bene. Nu enu lee Judas, enu unga tucu bee beneꞌnu, liꞌi nzucului lu ye bee bene zeꞌe, nu chu uyabicai lu Jesuse para nú udacui bichiuꞌ xecanu. 48 Nu uni Jesuse lui:
―Judas, ¿xieꞌ cuna tucu bichiuꞌtsia deteꞌ cuendalu liꞌá Bene enu uxeꞌla Diose la?
49 Che bee bene enu nucuaꞌa cuna Jesuse, chenu ulañiꞌ beella nú reca, necachi uni beella lunu:
―¿Detá, huaru espada para nú liunuꞌahua liꞌibeei la?
50 Chequie tucu bee beneꞌnu uchiecuꞌ diaca chubee tucu mosoꞌ uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubeelá bee uleꞌya. 51 Pero uni Jesuse lubeella:
―Necane nee, utsanaꞌhua beei.
Che utiꞌnu yanu diaca bene zeꞌe nu uriꞌiyecanue. 52 Nu chu uninu lubee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya, cuna lubee bene enu rnibiyaꞌ lubee bene enu rriꞌi ucu Indu llene Jerusalén, cuna lubee usticiaꞌ bee bene Israel, enu uriña nú uyaꞌ liꞌinu:
―¿Xinu nzeꞌtahua cuna espada nu cuna acarute para nú uyaꞌhua liꞌá xi neca tucu huanaꞌ? 53 Ye bichia nzua cuna liꞌihua liñi Indu llene Jerusalén nu ne naꞌtsehua liꞌá, pero nee uriña hora nú rnibiyaꞌ bezeꞌlu luhua.
Uni Pedro nú la chululla Jesuse
(Mt. 26:57-58, 69-75; Mr. 14:53-54, 66-72; Jn. 18:12-18, 25-27)
54 Nu chenu unaꞌtse beei Jesuse, unguyaꞌ beei liꞌinu niꞌi uleꞌya enu rnibiyaꞌ lu beelá bee uleꞌya, nu istu nzequie Pedro liꞌinu. 55 Che ucuaꞌa bee bene quii labe eliꞌyaꞌ zeꞌe, nu ucuaꞌa beei ruꞌu quii zeꞌe, nu leꞌca uzucu Pedro cuna liꞌibeei zeꞌe. 56 Nu chenu ulañiꞌ tucu criada liꞌilla nú nzuculla ruꞌu quii zeꞌe, riꞌyalinchu lulla nu uninchu:
―Leꞌca nuu bene quieꞌ enzee cuna Jesuse.
57 Pero ucachiꞌ Pedro nú unilla lu unaꞌa zeꞌe:
―La chulua nucuaꞌ.
58 Sterratutsia, chenu ulañiꞌ stucu bene zeꞌe liꞌilla, che uni lulla:
―Leꞌca nuulu necalu tucu saꞌ beella.
Pero ucuaqui Pedro nú unilla:
―Aꞌa déta, laca beneꞌlla.
59 Chenu udete xi neca tucu hora, uni stucu bene lulla:
―Neli nú leꞌca nuu bene quieꞌ enzee cuna Jesuse, xne necalla bene Galilea.
60 Nu ucuaqui Pedro:
―La riꞌá beyaꞌ xi rnilu.
Hora nú rni Pedro scua ubixia tiula. 61 Che ubelleta Jesuse nu ubiꞌyanu lu Pedro, nu ulluꞌcu arquiꞌlla lunú uni Jesuse lulla: “Ante nú bixia tiula unilalu chuna bese nú la chululu liꞌá.” 62 Nu chu uchiuꞌu Pedro ruꞌu eliꞌyaꞌ zeꞌe, nu chiquiꞌ ungunaꞌlla.
Utsequichiaꞌ bee bene Jesuse
(Mt. 26:67-68; Mr. 14:65)
63 Bee bene enu rriucu Jesuse, udiquichiꞌquiꞌ beei liꞌinu, nu udiñi beei liꞌinu. 64 Utsacuꞌ beei lunu, nu udiñi beei liꞌinu nu unibeei lunu:
―¡Uriꞌi beyaꞌ ti udiñi liꞌilu!
65 Nu unibeei huaxilá bee bedichiaꞌ nú necha neca lunu.
Chenu uyayu bee bene Jesuse lubee usticiaꞌ bee bene Israel
(Mt. 26:59-66; Mr. 14:55-64; Jn. 18:19-24)
66 Chenu uyeꞌe lu yuu stucu bichia, uyetesaꞌ bee usticiaꞌ bee bene Israel cuna bee uleꞌya enu rnibiyaꞌ lubee uleꞌya, cuna bee ulaxcuela enu reca leyꞌ Moisés, nu uyayu beei Jesuse elu nucuaꞌa yebee usticiaꞌ beei.
Zeꞌe unidichiaꞌ beei lunu:
67 ―Uniꞌ luru, ¿liꞌilu necalu Cristo enu uxeꞌla Diose la?
Nu ucuaqui Jesuse lubeei:
―Tunu nia luhua nú liꞌá neca Cristo enu uxeꞌla Diose, la chili arquiꞌhua liꞌá. 68 Nu tunu nedichiaꞌa luhua la cuaquihua, nu leꞌca la laꞌahua liꞌá. 69 Pero desde nee Bene enu uxeꞌla Diose zucunu cueꞌtse Diose chubee enu rnibiyaꞌ lu yeene.
70 Chequie unidichiaꞌ ye beei lu Jesuse:
―¿Liꞌilu necalu Lliꞌñi Diose la?
Nu ucuaqui Jesuse lubeei:
―Scua necane liꞌá nzeꞌe.
71 Che unibeei:
―¿Para qué nú laꞌnalaꞌahua máse bee testigo nee? Nu leꞌca liaꞌahua ubeneꞌahua lunú uni nucuaꞌ scua.