19
Ri Jesús y ri Zaqueo
Y ri Jesús xuoc pa tanamet Jericó, y choj nakꞌax chireꞌ. Y chupan ri tanamet reꞌ cꞌo jun ache bꞌayuon rubꞌinan Zaqueo. Ri ache reꞌ, jareꞌ ri qui-jefe ri maloy-impuestos. Y jajaꞌ nutej rukꞌij chi nutzꞌat ri Jesús, pero ruma iqꞌuiy vinak icꞌo y xa coꞌl-oc rakan, rumareꞌ man nicovin ta nutzꞌat. Rumareꞌ jajaꞌ jun-anin xakꞌax y xbꞌajotieꞌ chukꞌaꞌ jun chieꞌ sicómoro chi quireꞌ nutzꞌat-el ri Jesús, ruma tiene que nakꞌax chireꞌ. Y antok ri Jesús xbꞌaka chireꞌ, xtzuꞌn-el chicaj chukꞌaꞌ ri chieꞌ, y xuꞌej cha: Zaqueo, chaꞌnin caka-pa, ruma vacame nicꞌatzin chi nquibꞌaka chavachuoch chi nquinuxlan jubꞌaꞌ chireꞌ, xchaꞌ cha.
Y ri Zaqueo chaꞌnin xka-pa, y can niquicuot xuꞌon recibir ri Jesús pa rachuoch. Antok ri vinak quireꞌ xquitzꞌat, xquiꞌej-ka chi ri Jesús xa pa rachuoch jun ache pecador xbꞌacꞌujie-ve. Y ri Zaqueo xpiꞌieꞌ y xuꞌej cha ri Ajaf Jesús: Ajaf, vacame la mitad ri nubꞌayomal niyaꞌ chica ri i-puobra. Y xa cꞌo valakꞌan cha jun, can cajeꞌ chic más rucꞌaxiel xtintzoliej cha.
Y ri Jesús xuꞌej cha: Vacame xalka ri salvación (colotajic) chupan va jay va, ruma jajaꞌ jun rumáma can ri Abraham. 10 Ruma ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol, can xpa chi ncaꞌrucanuj y chi ncaꞌrucol ri i-sachnak chupan ri pecado, xchaꞌ ri Jesús.
Ri parábola (cꞌambꞌal-tzij) chirij ri diez (lajuj) minas
11 Antok ri Jesús ruꞌeꞌn chic nojiel reꞌ chica ri vinak, xutzijuoj jun parábola (cꞌambꞌal-tzij) chica, ruma cierca chic cꞌo-ve chi niꞌka Jerusalén y ruma jeꞌ ri vinak ri ncaꞌcꞌaxan richin, niquiꞌan pensar chi antok jajaꞌ xtiꞌka pa tanamet, can ja xtikꞌalajin ri ru-reino ri Dios. 12 Y jajaꞌ xuꞌej: Cꞌo jun utzulaj ache xꞌa jun chic nación ri naj cꞌo-ve, chi niꞌan-pa rey cha y cꞌajareꞌ nitzalaj-pa. 13 Pero antok cꞌa majaꞌ tiꞌa, xaꞌrayuoj i-diez (lajuj) rusamajiel y xuyaꞌ can diez (lajuj) minas chica, y xuꞌej chica: Quixsamaj chirij ri xinyaꞌ can chiva hasta cꞌa antok xquitzalaj-pa inreꞌ, xchaꞌ can chica. 14 Pero ri ruvanakil ri ache reꞌ itziel niquitzꞌat, y rumareꞌ xaꞌquitak-el nicꞌaj achiꞌaꞌ chupan ri nación ri pacheꞌ niꞌan-pa rey cha. Y xꞌeꞌx-el chica: Ojreꞌ man nakajoꞌ ta chi ri ache reꞌ ntuoc ka-rey, xaꞌchaꞌ. 15 Pero ri jun ache reꞌ xꞌan-pa rey cha, y después xtzalaj-pa. Y antok cꞌo chic ri pa ru-nación, xutak quiyoxic ri rusamajiel ri ruyoꞌn can miera chica, ruma nrajoꞌ nunaꞌiej janeꞌ (jaroꞌ) miera quichꞌacuon chiquijunal. 16 Antok xalka ri naꞌay samajiel, xuꞌej: Ajaf, ri mina ri xayaꞌ can chuva xinchꞌec diez (lajuj) más, xchaꞌ. 17 Y ri ache, rey chic, xuꞌej cha: Otz ri xaꞌan. At jun utzulaj nusamajiel. Y ruma otz xaꞌan riqꞌuin ri jubꞌaꞌ xinyaꞌ can pan akꞌaꞌ, vacame niyaꞌ diez (lajuj) tanamet pan akꞌaꞌ chi ncaꞌan gobernar, xchaꞌ ri rey cha. 18 Antok xalka jun chic samajiel, xuꞌej: Ajaf, ri mina ri xayaꞌ can chuva xinchꞌec vuꞌuoꞌ más, xchaꞌ. 19 Y ri rey xuꞌej jeꞌ cha: Ruma otz ri xaꞌan riqꞌuin ri jubꞌaꞌ ri xinyaꞌ can chava, vacame niyaꞌ vuꞌuoꞌ tanamet pan akꞌaꞌ chi ncaꞌan gobernar, xchaꞌ ri rey cha. 20 Xalka jun chic, xuꞌej: Ajaf, ja a-mina va; xinyaꞌ chupan jun pañuelo y xinyac 21 ruma inreꞌ nixiꞌij-viꞌ chavach. Ruma atreꞌ at jun ache altíra at ruquiy. Xa nacꞌan-el ri man avichin ta. Y navajoꞌ naꞌan cosechar ri xa man atreꞌ ta ri at-tiquiyuon, xchaꞌ cha ri rey. 22 Y ri rey xuꞌej cha: Atreꞌ at jun itziel samajiel. Ri tzij ri xaꞌej, jareꞌ ri xtincusaj chi ncanꞌan juzgar. Ruma xa avataꞌn chi inreꞌ in altíra ruquiy, chi inreꞌ nicꞌan-el ri man vichin ta, y quireꞌ jeꞌ nivajoꞌ niꞌan cosechar ri man inreꞌ ta in-tiquiyuon; 23 ¿karruma man xayaꞌ ta ri nu-miera pa banco chi quireꞌ vacame antok xitzalaj-pa niꞌan ta recibir ri nu-miera y ri interés (ralabꞌal)? xchaꞌ. 24 Y ri rey xuꞌej chica ri icꞌo chireꞌ: Ticꞌama-el ri mina cha, y tiyaꞌ cha ri jun ri cꞌo diez (lajuj) minas riqꞌuin. 25 Y ri icꞌo chireꞌ xquiꞌej: Ajaf, pero jajaꞌ cꞌo chic diez (lajuj) pa rukꞌaꞌ, xaꞌchaꞌ. 26 Pero jajaꞌ xuꞌej chica: Inreꞌ niꞌej chiva, chi ri cꞌo riqꞌuin, xtiyoꞌx más cha. Pero ri xa man qꞌuiy ta cꞌo riqꞌuin, hasta reꞌ xtalasas-el cha. 27 Vacame cꞌa, ri itziel ncaꞌtzꞌato vichin, ri man xcajoꞌ ta chi inreꞌ xinuoc rey: Quiꞌcꞌama-pa, y ticꞌama-el quijaluon chinoch, xchaꞌ ri rey.
Antok ri Jesús xuoc Jerusalén
(Mt. 21:1-11; Mr. 11:1-11; Jn. 12:12-19)
28 Y antok ri Jesús xtanieꞌ riqꞌuin ri xuꞌej chica ri vinak, xꞌa chiquivach ri ru-discípulos chi niꞌa-el pa tanamet Jerusalén. 29 Y antok cierca chic icꞌo-ve ri aldeas Betfagé y Betania, ri icꞌo choch ri juyuꞌ rubꞌinan Olivos, ri Jesús xaꞌrutak-el icaꞌyeꞌ chiquivach ri ru-discípulos, 30 y xuꞌej-el chica: Quixꞌin chupan la aldea la, y antok xquixuoc, xtivil jun alaj burro ximil chireꞌ, ri man jun bꞌay chꞌacol ache chirij. Tiquira-pa y ticꞌama-pa. 31 Y xa cꞌo jun xticꞌutun-pa chiva: ¿Karruma ntiquir-el ri alaj burro? tiꞌej cha chi nicꞌatzin cha ri Ajaf, xcha-el ri Jesús chica.
32 Xaꞌa ri icaꞌyeꞌ discípulos ri xaꞌtak-el, y xquil ri alaj burro ri incheꞌl eꞌn-el chica ruma ri Jesús. 33 Y antok ja niquiquir, ri rajaf xquiꞌej-pa chica: ¿Karruma ntiquir-el ri alaj burro? xaꞌcha-pa chica.
34 Y ri discípulos xquiꞌej can chica: Xa nicꞌatzin cha ri Ajaf, xaꞌchaꞌ chica.
35 Y xquicꞌam-pa riqꞌuin ri Jesús. Y ri discípulos xquiya-el ri qui-manta chirij ri alaj burro y xquichꞌocobꞌa-el ri Jesús chirij. 36 Y antok bꞌanak ri Jesús, ri vinak niquilicꞌ ri qui-manta pa rubꞌiey. 37 Y antok xalka cierca ri lugar pacheꞌ xulan nuꞌon ri bꞌay choch ri juyuꞌ Olivos, quinojiel ri ru-discípulos ri Jesús, ruma niquicuot cánima, riqꞌuin nojiel quichukꞌaꞌ niquiyaꞌ rukꞌij ri Dios. Quireꞌ niquiꞌan ruma ri milagros ri quitzꞌatuon. 38 Ijejeꞌ niquiꞌej: ¡Bendito ri Rey ri patanak pa rubꞌeꞌ ri Ajaf Dios! ¡Can paz cꞌa chicaj! ¡Can qꞌuiy cꞌa rukꞌij niyoꞌx ri Dios chicaj! ncaꞌchaꞌ.
39 Y chiquicajol ri vinak i-bꞌanak nicꞌaj achiꞌaꞌ fariseos. Y ijejeꞌ xquiꞌej cha ri Jesús: Maestro, caꞌchꞌolij ri a-discípulos, xaꞌchaꞌ cha.
40 Pero ri Jesús xuꞌej chica: Can niꞌej chiva, xa ncaꞌtanie-ka ijejeꞌ, ja ri abꞌaj xcaꞌchꞌo-pa chi niquiyaꞌ nukꞌij, xchaꞌ chica ri achiꞌaꞌ fariseos.
41 Y antok ri Jesús más cierca cꞌo-ve ri tanamet Jerusalén, xutzꞌat-apa y xrokꞌiej ri tanamet reꞌ, 42 y xuꞌej: ¡Ixreꞌ ri ixcꞌo Jerusalén, mesque cꞌajaꞌ ta vacame ntivatamaj ri chica niyoꞌn ri paz riqꞌuin ivánima! Pero xa avan chivach, rumareꞌ man nquixtiquir ta ntitzꞌat. 43 Ruma xtipa kꞌij man otz ta chivij antok qꞌuiy soldados xcaꞌpalaj-pa chivij, y xtiquitzꞌapij rij ri itanamit cha jun chic incheꞌl muro, y xquixquiyaꞌ pa sufrimiento, ruma xtiquimol-quiꞌ chivij y pa nicꞌaj xquixcꞌujie-ve. 44 Xtiquikasaj pan ulief ri itanamit y xquixquimisas ixreꞌ. Y chupan ri itanamit man jun jay xtipiꞌieꞌ can. Can quinojiel xcaꞌvulex ruma man xiyaꞌ ta pa cuenta chi ri Dios xalka iviqꞌuin, xchaꞌ.
Ri Jesús ncaꞌrutarariej-el ri ncaꞌcꞌayin y ri ncaꞌlakꞌo pa templo
(Mt. 21:12-17; Mr. 11:15-19; Jn. 2:13-22)
45 Antok ri Jesús xbꞌaka Jerusalén, xuoc-oc pa templo y xaꞌrutarariej-el quinojiel ri ncaꞌcꞌayin y ri ncaꞌlakꞌo chireꞌ. 46 Y xuꞌej chica: Chupan ri ruchꞌabꞌal ri Dios ri tzꞌibꞌan can nuꞌej: Ri vachuoch, jay richin oración; pero ixreꞌ xa ibꞌanun cachuoch alakꞌomaꞌ cha, xchaꞌ chica.
47 Y ri Jesús kꞌij-kꞌij ncaꞌrutijuoj ri vinak riqꞌuin ri ruchꞌabꞌal ri Dios pa templo. Pero ri principales sacerdotes y ri achiꞌaꞌ escribas y ri achiꞌaꞌ principales chupan ri tanamet, niquicanuj manera chi chica niquiꞌan chi niquiquimisaj. 48 Y man niquil ta chica manera niquiꞌan, ruma ri vinak jaꞌal nicaꞌxaj ri nuꞌej ri Jesús chica.
19:10 Mt. 18:11. 19:26 Mt. 13:12; Mr. 4:25; Lc. 8:18. 19:27 Mt. 25:14-30. 19:38 Sal. 118:26. 19:46 Is. 56:7. 19:46 Jer. 7:11. 19:47 Lc. 21:37.