3
Jesús qa yiƚin pa' ewi'ƚ jukhew yisƚax pa' ƚokoyik'i.
(Mateo 12:9-14; Lucas 6:5-11)
Ha' Jesús qa uyifi iye ke' witlijtsitjii, qa hik hakha'a' ha' ewi'ƚ jukhew yisƚax ka' ƚokoyik'i.* He' jukhew yejeƚijju' qe qa' ni'wenij qu' niƚinji' in mexe witwapiihijiitax (sábado), hats'inha qu' ƚeke'ye' qu' nit'ijets qu' uƚ'axe' qu' naqsiijkii aka'an.* Ma' qa ha' Jesús qa yit'ijets ha' jukhew yisƚax ka' ƚokoyik'i: —Eniipha'm. Ats'ap'ayi'i' hane'e'in ha'ne ƚeqewuk'uji'.— Qa ha' Jesús qa nifaakanji'ju' hekhewe'en: —¿Ƚekpa' ƚeke' qu' jintaqsiijkii ha'ne witwapiihijiiji' (sábado)? ¿Me pa' ƚe'wis, me i'nƚi'i pa' uƚ'ax? ¿Me jitiƚin pa'qu' ewi'ƚe', me i'nƚi'i qu' jintalan?— Qa hamƚe yeku'ƚe' hekhewe'en.* Ha' Jesús qa yeeƚji'teje'm hekhewe'en lesƚe in nayu'kii qa ika'metkii iye qe ta'ƚijupi' hekhewe'en in t'units pe' ƚatawjets qa nite' nek'enheyu'ets. Ma' qa yit'ijets ha' jukhew: —Ijin na' okoi.— Qa yijin ha' ƚokoi qa aje'eƚ naxpa'l.* Ma' qa ikfik'ikii he' fariseol qa aje'eƚ tafaakate'yi'ƚijju' he' tek'enetsek ha' Herodes pa'qu' ƚeqfenyejeyi'ij qu' nilan ha' Jesús.*
Pe' olots jukhew qa efuts nijayanik'i pa' Jesús pa' ƚotkoyek'i pe' qi kaƚi'.
Ha' Jesús qa ikik'ui iye hakha' i'ntaxi', qa ƚijts'eyek he' ƚ'ijatshenhei in ikiiju' ke' qi kaƚi'. Qa' olootsija iye he' nijayanik'i he' ta'ƚi' ha' sehe' Galilea qa he' ta'ƚiyek ha' sehe' Judea* qa he' ta'ƚii ha' Jerusalén, qa he' ta'ƚiyek ha' sehe' Idumea, qa he' neƚu'uju'ƚ ta'ƚii hakha' ƚajaika' ai ha' haqqi' Jordán, qa hekhewe' ta'ƚiyek he' metitsi'm he' witsetits Tiro qa ha' ha' Sidón, qe in i'ye'ej wetju'ƚ week ke' yaqsiijkii ha' Jesús, ma' qa namii.* Ha' Jesús qa yiyaji'ijets he' ƚ'ijatshenhei qu' nimetinheti'm ewi'ƚe' witinhitjiye' hats'inha qa'nte' puk'uyi'ik'ui he' namii,* 10 qe in hats olots he' niƚinju', ma' qa he' week wanqaats'eju' hats watkatitij wetepji' in yisu'un qu' net'eku'mets.* 11 Qa week pe' i'nji' pe' inwo'metets in yi'wenji'ij ha' Jesús qa wonokok'enjiiju' ƚ'ejuyi'jii, qa tayaiji'ij, qa yitji'jij: —¡Akha' Ƚaa'sija pa' Dios!—* 12 Qa ha' Jesús qa yaq'ayinji'jij qa yitjiijets qu' hasu'uj nenfel pekhewe'en pakha' ƚunyee'jija hakha'an.*
Jesús qa t'eku'miiji'kii pe' doce (12) apóstoles.
(Mateo 10:1-4; Lucas 6:12-16)
13 Ha' Jesús qa ikik'ipha'm ke' utek, qa hik hakha'a' qa yejeƚiiji' qa taya'yiiji'kii he' yisu'un qa ikji'jetspha'm ha' i'ni' qa ewi'ƚ i'ni'ƚi'.* 14 Ma' qa t'eku'miiji'kii he' doce (12) jukhew, hats'inha qu' hik hekhewe'ye' qu' ƚijts'eyek'ekii qa hik hekhewe'ye' iye qu' nukinkii qa' nenfel ke' ƚe'lijei,* 15 qa qu' netisij iye pa'qu' ƚet'unhaxitsijup qu' nukinfik'ikii pe' inwo'metets. 16 Enewe'en ƚiyits hekhewe' doce (12) t'eku'miiji'kii: Hakha' Simón (hikha' ƚenqii iye Pedro),* 17 ha' Jacobo (Santiago) ƚa's ha' Zebedeo qa ha' ƚek'inij Juan, (hik hekhewe' ha' Jesús ƚeqiyitsij Boanerges, ikji': “ƚelits na'aj tejen”),* 18 qa ha' Andrés, ha' Felipe, ha' Bartolomé, ha' Mateo, ha' Tomás, ha' Jacobo (Santiago) ƚa's ha' Alfeo, ha' Tadeo, ha' Simón hikha' i'nji'teje'm pa'aj pe' ƚiyits cananita neqwumhiyu'taxij pa'aj pe' Roma ƚeiƚets* 19 qa kakha' iye Judas Iscariote. Hikka' t'ihinij ha' Jesús.*
Jesús qa titijiti'yijets qu' nata'ƚijets pa' ƚet'unha'x pa' Beelzebú.
(Mateo 12:22-32; Lucas 11:14-23; 12:10)
20 Ma' qa i'nk'aƚe ha' Jesús qa uyifi ke' wititsi', qa hik hakha'a' iye qa k'aƚaƚij iye he' olots jukhew qa efuts, ma' qa nite' ƚeke' qu' netek ha' Jesús qa he' ƚ'ijatshenhei iye. 21 He' ƚejefets in nikfe'lets aka'an in ƚunye'jkii ha' Jesús, qa nektaxii qu' neka'x, qe titijiti'yijets in hats nite' teik'uneikii.* 22 Qa hekhewe' i'nq'ijatshenij ke' Moisés ƚe'lijei ta'ƚii ha' Jerusalén qa yit'ijju'ek: —¡Nakha'an i'nji' pa' Beelzebú! hikpa' ƚatata pe' inwo'metets qa hikpa' ta'ƚijets pa' ƚet'unha'x in yukinik'uifik'ikii pe' inwo'metets.—* 23 Ma' qa ha' Jesús qa taya'yii hekhewe'en, qa nifeli'm ka' yejeyumtshenijupi', qa yit'ij: —¿Pa'n ƚunye'j na' Satanás qu' ƚakha' ye'ƚe ƚete'm qu' ne'nukinƚefik'i?* 24 Pa'qu' ewi'ƚe' witset qu' nawatk'esa'xju' qa' napilƚe wetju'ƚkii, pakha'an qa nite' ƚeke' qu' nape.* 25 Pe'qu' ewi'ƚe' wititsi'ye' in watk'esa'xju' qa wapilƚe wetju'ƚkii, nite' ƚeke' iye qu' pakhaayi'ij qu' ewi'ƚ na'ni'. 26 Qa na' Satanás qu' neqet'ets wetju'ƚkii qa qu' napilƚe wetju'ƚkii iye, nite' ƚeke' qu' pakhaayi'ij qu' na'ni', ma' qa' aje'eƚ hame'. 27 Qa hamƚe pa'qu' ewi'ƚe' qu' nuyetsji' pe'qu' ƚetsi'ye' pa'qu' ewi'ƚe' jukhewe' t'un ma' qa' nenitka'mij pe'qu' ƚewekwekitse' qu' nite' nojoye' qu' nophe'ƚ, nophe'ƚ yijat'ij ma' qa' hayitse' qa' ƚeke'ye' qu' neka'xik'ui pe'qu' ƚewekwekitse'.* 28 Yijaa'ija aka' hit'iƚij ewets, in week pa'qu' ƚunye'je'ƚe qu' ƚewuƚ'axe' ene' jukhew qa efuts iye in ƚeke' qu' netwumhiti'yik'ui, qa week iye pe'qu' ƚe'lijeye' in uƚ'etstaxik'i qa ƚeke' iye qu' netwumhiti'yik'ui.* 29 Qa pakha'ƚe qu' uƚ'axi'ik'i pa'qu' ƚ'anye'ji'ij na' Espíritu Santo qa' nite' ƚeke'ye' qu' niwu'mik'ui aka'an, ma' qa' hik aka'ƚe qu' ƚunye'je' qa' amane'ƚi'ij week ƚahatsiyij.—* 30 Ha' Jesús in yit'ijets aka'an hekhewe' i'nq'ijatshenij ke' Moisés ƚe'lijei, qe hekhewe'en yit'ijju': —Nakha'an i'nji' pa' ewi'ƚ espíritu uƚ'ax.—*
Pe' ƚenene qa pe' ƚek'injats pa' Jesús.
(Mateo 12:46-50; Lucas 8:19-21)
31 Ma' qa namii ke' ƚenene qa he' ƚek'injats iye ha' Jesús, qa amaneiƚefik'i, qa iyintaxii qu' nak'ekuniifik'i.* 32 Qa hekhewe' i'nijup k'ooyijji' ha' Jesús, qa nifeli'm, qa yit'ijets: —Ke' enene qa he' ek'injats amaneifik'i, qa iyintax ei.—* 33 Ha' Jesús qa yit'ij: —¿Ƚek pekhe' nene qa ƚek pekhewe' k'injats iye?— 34 Qa yeeƚipji' he' k'ooyijji' in i'nijup, qa yit'ij: —Enewe'en hik enewe' nene qa k'injats iye.* 35 Qe pa'qu' ƚunye'je' qu' naqsiijkii pa'qu' nisu'un na' Dios, pakha'an k'inij qa k'inja' iye qa nene iye.—*
* 3:1 Mr 1:21,39; 4:6; 5:29; 9:18; 11:20-21; Stg 2:2 * 3:2 Ap 12:10; Lc 6:7; 14:1,3; 20:20; Hch 8:7; Mr 2:23; Lc 13:10 * 3:4 Fil 2:12; Stg 5:20 * 3:5 Stg 1:19; Ex 7:13; Ro 11:25; Mr 8:25 * 3:6 Mr 7:3; 15:1; Mt 12:13,14; 22:16; Mr 11:18; Jn 5:18; 6:27 * 3:7 Mt 4:24-25; 12:15-16; 17:22; Lc 1:5; 6:17-19 * 3:8 Mt 23:37; Lc 3:3; Hch 21:7; Gn 49:13 * 3:9 Jn 21:8 * 3:10 Hch 8:7; Jn 20:17 * 3:11 2Co 6:17; Lc 4:34,41; 8:47; 11:24 * 3:12 2Ti 4:2; Mr 1:34 * 3:13 Mt 4:8 * 3:14 Hch 1:2; Jud 17; Mr 1:4 * 3:16 Mr 11:11; Jn 1:35-51; Mt 16:17; Hch 10:32 * 3:17 Hch 12:2; Jn 21:2,7; Ap 6:1 * 3:18 Jn 1:43-48; 6:5,7,8; 11:16; 12:21-22; 14:5,8-9; 14:5; 20:24,26-28; 21:2; Hch 1:13 * 3:19 Mr 14:10,43; Hch 1:16,25 * 3:21 Lc 2:48; Jn 2:3-4; 7:3-5 * 3:22 Mt 2:4; 9:34; 10:25; 12:24,27; Lc 11:15-19; 12:24,58; 3Jn 10; Ap 9:20; 18:2 * 3:23 Mt 12:25-29; Lc 11:17-22 * 3:24 Lc 4:5 * 3:27 Mr 15:1 * 3:28 Mt 12:31-32; Lc 12:10 * 3:29 Hch 7:51; He 6:4-6; 10:26-29; 1Jn 5:16; Mr 14:64 * 3:30 Lc 11:24 * 3:31 Mt 1:16; Jn 2:12 * 3:32 Mr 6:3 * 3:34 Hch 9:30 * 3:35 Ro 8:27; Ga 1:4; Ef 1:9; 1Jn 2:17