9
Jesús qa tujtseika' pa' ƚunye'j pa'aj.
(Mateo 17:1-13; Lucas 9:28-36)
Ha' Jesús qa yit'ijji'ju' iye: —Yijaa'ija aka' hit'iƚij ewets, na'l enewe' uja'x hane'e'in mente' naxju' qa' ni'wen hatse' na' tenek'enheiji' na' Dios qu' nanamijju' na' qi ƚet'unha'x.—* Qa in hats ewi'ƚ tatsai (6) ke' neƚutsik'i, ha' Jesús qa t'eku'mi' ha' Pedro qa ha' Jacobo (Santiago) qa ha' Juan iye, qa yeka'xfik'i, uja'xƚi'iƚkii, qa ikiipha'm hakha' toxpha'm ke' ewi'ƚ utek, ma' qa hik hakha'a' qa we'nethinets in tujtseika' ƚunye'j ha' Jesús.* He' ƚeqhinatai qa pakha' ƚunyejei qa tujji'ha, foo'ija, nite' hik ƚunye'j ha'ne sehe' epji' na'aj wempuli'jtax penyilo qu' fo'yi'ija.* Ma' qa laxaji' ka' Elías qa ka' Moisés iye, tafaakate'yi'ƚju' ha' Jesús.* Ma' qa ha' Pedro qa nijaqhitijju' in tafaakateiju', qa yit'ijets ha' Jesús: —Maestro hayits qa ƚe'wis in ju'uni' hane'e'in. Haqsiiƚijkii wetshetk'ewi'ƚe' wititsil ƚelitse', ewi'ƚ pe'qu' akha'yi'ij qa ewi'ƚ pe'qu' ƚakha'yi'ijek na' Moisés qa' pekhepe' iye qa' ƚakha'yi'ijek na' Elías.—* Qe ha' Pedro nite' nikfe'lets pa'qu' ni'ttaxij, qe qi in nijiwei qa hekhewe' iye Jacobo (Santiago) qa ha' Juan iye.* Ma' qa namju' ke' ewi'ƚ wasi' qa ts'iƚijipji', qa pa' ewi'ƚ wit'ax nokes ji'teje'm ke' wasi', qa yit'ij: —Hane'en hik ha'ne ya's qi in hisu'un, ek'eni'ƚetsha hane'en.—* Qa aje'eƚ pekhel yejeƚtaxijji'kii hekhewe'en, qa hatsƚe ham yi'wene', qe hats ewi'ƚƚe iye ha' Jesús in yi'wen. Qa in hats tepilik'uiju'kii iye ke' utek, qa yiyaji'ijetskii qu' hasu'uj nenfeli'm pe'ye' kekhewe' yi'wen, ipƚu'ui qu' iƚa'xe'tax iye ha'ne Ƚa's na' Jukhew.* 10 Ma' qa hekhewe'en qa yaqsi'j aka' wenit'ijets qa nite' nifel, qa nite'ƚe nikfe'lik'i qa watfaakanijju' pa'n ikji'ha in yit'ijets qu' iƚa'xe' iye qu' hats nawa'mtax.* 11 Hekhewe'en qa nifaakan ha' Jesús: —¿Inhats'ek nekhewe' i'nq'ijatshenij ke' Moisés ƚe'lijei in yit'ijets tit nonjo qu' nanam pa' Elías?—* 12 Ha' Jesús qa yeku'ƚ: —Yijaa'ija pa' Elías qu' nanam, qa' hikpa' week naqsi'jju' ekewe' wekwek. ¿Qa inhats'ekek kekhewe' we'nika'ajji' in yit'ijets ha'ne Ƚa's na' Jukhew qu' qi pa'qu' naats'e'ej qa qu' netutenhetii iye?* 13 Qa yakha'ƚe qa hit'iƚij ewets ka' Elias'ik'i in hats namtax, qa ƚeqfenyejeyij kakha' yisu'un qu' ƚeqfenyejeyi'ij, in ƚ'anye'jek kakha' we'nika'ajji' t'ejuyets kakha'an.—*
Jesús qa yiƚin pa' omeƚa's i'ntaxji' pa' ewi'ƚ inwo'met.
(Mateo 17:14-21; Lucas 9:37-43)
14 Ma' qa in hats wapilii iye hakha' i'ni' hekhewep ƚ'ijatshenhei, qa yi'wen in k'ooyijji' in yeqewuk'un hekhewe' olots jukhew qa efuts iye, qa hekhewe' iye uja'x he' i'nq'ijatshenij ke' Moisés ƚe'lijei in qi in iyeti'ƚju'.* 15 Qa aje'eƚ, hekhewe' olots in yi'weniju'ƚ ha' Jesús, qa yitjuƚaxijpha'mkii, ma' qa wekuma'xiju'ƚkii qa wetfeli'mkii. 16 Ha' Jesús qa nifaakanji'ju' hekhewe'en, qa yit'ijji'ju': —¿Ƚekpa' ƚ'afaakateyiƚijju' enewe'en?— 17 Qa ewi'ƚ hakha' i'nji'teje'm he' olots qa inku'ƚ, qa yit'ij: —Maestro, henka'xtax ei hakha' ya's i'nji' pa' ewi'ƚ ham ƚe'lijeye' espíritu uƚ'ax qa yihaminhetji'ij ƚe'lijei.* 18 Week qa nekji'jets qa yawitjiji'ij, ma' qa nijeleji'ijetsju' sehe', qa jewf'uji'ijje'm ƚeji', qa txhak'ak'akji'ij iye ƚek'unhetii, qa t'unji'ij je'm iye qa tiiniji'ijpha'm. Hats k'iyintaxijets ene' ijatshenhei qu' nukinik'uifik'i, qa nite'ƚe yamit.— 19 Qa yeku'ƚ ha' Jesús qa yit'ij: —¡Peyijaat'ij enewe' hane'ej ƚahats'ij inqeku'! ¿Pa'n ƚahats'ij qu' mexe ha'ni'ƚ etji'teje'm? ¿Pa'n ƚahats'ij qu' mexe ye'weju'ƚi'iƚ eju'ƚ in menjiit ƚ'inqeku'uƚ? ¡Enka'x met hane'e'in!—* 20 Ma' qa tetka'xets. Qa pa' espíritu uƚ'ax in yi'wen ha' Jesús, qa aje'eƚ t'unik'i in yitsalalinhetkii ha' jutjana'x ƚa's, hakha'an qa namiji'ju' sehe', qa petetpetetijkii ma' qa nekfik'i ke' ƚaq'astalii qa jewf'uje'm ha' ƚeji'. 21 Ma' qa ha' Jesús qa nifaakan ha' ƚatata: —¿Pa'n ipƚu'uk'i pa'aj in ƚunye'j aka'an?— Qa yeku'ƚ, qa yit'ij: —In mexee'ija. 22 Qa hats olotsij in yiwu'mji'ijtaxji'ju' na'aj fe't qa na'aj iweli' iye qe wo'taxii qu' naq'alij. Qa qu' eke'ye' qu' aqsiijkii pe'ye', enq'eleti'ƚyij iye wat'ij qa' etsi'feni'ƚ wat'ij.—* 23 Ha' Jesús qa yit'ijets: —¿Pa'n ƚ'ukinji' in ƚit'ij “qu' eke'ye'?” Week eke' wekwek nite' jutsitaxi'm pakha' qu' nite' ninqekuye'.—* 24 Ma' qa aje'eƚ hakha' ƚatata ha' jutjana'x ƚa's qa tayai, qa yit'ij: —¡Nite' heqeku'uk'i! Etsi'fenij wat'ij pa' nite' yeqekuye'jtax.— 25 Ha' Jesús qa yi'wen in te'nilit'ii hekhewe' olots he' jukhew qa efuts, ma' qa yaq'ayinij pa' espíritu uƚ'ax, qa yit'ijets: —Espíritu ham ƚe'lijeye' qa nite' yepi'ye'kii iye, yakha' hit'ij ewets: Ma'ak'uifik'i nakha'an qa' hasu'uj mapil ji'teje'm iye.—* 26 Ma' qa pa' inwo'met in hats tayai qa in hats qi in yik'elelinhetkii iye, qa ikik'uifik'i. Qa ha' jutjana'x ƚa's qa hik ƚunye'j qu' nawa'm. Qa yaqaamij qu' weeke' hekhewe' olots in yit'ijju': —¡Hats wa'm!—* 27 Qa ha' Jesús qa t'eku'mi' ha' ƚokoi qa niihinpha'm, qa ha' jutjana'x ƚa's qa niipha'm qa ts'ap'a.* 28 Ha' Jesús in hats uyifi ke' wititsi', qa he' ƚ'ijatshenhei qa nifaakan in uja'xƚi'iƚkii: —¿Inhats'ek yekheweli'ƚ in nite' ƚeke' qu' hukini'ƚfik'i?— 29 Ha' Jesús qa yit'ijiju'ƚ: —Aka'aj'in in ƚunye'j pa'qu' inwo'met'e ham yamite' qu' nukintaxfik'i, qe ewi'ƚe' yijat'ij pa' wit'iyinheye'j.—*
Jesús qa nifel iye qu' natlanhetii hatse'.
(Mateo 17:22-23; Lucas 9:43-45)
30 Ha' Jesús qa he' ƚijatshenhei qa ikik'ui iye hakha' i'ntaxi', qa nek ji'teje'm ha' sehe' Galilea. Ha' Jesús qa nite' yisu'untax qu' ninikfe'l,* 31 qe mexe yijatshen he' ƚ'ijatshenhei. Qa yit'ijets: —Ha'ne Ƚa's na' Jukhew testi'yij hatse' nekhewe' jukhew qa' nilan. Qa qu' namijets wetshetk'ewi'ƚ neƚuts qu' nawa'm, qa' iƚa'xe' iye.—* 32 Qa nite'ƚe nikfe'lik'i aka'an hekhewe'en, qa nijiwe'yets qu' nanfaakanijha.*
¿Pa'n ƚii pa'qu' les qiye'ji'?
(Mateo 18:1-5; Lucas 9:46-48)
33 Ma' qa hats yamets ha' witset Capernaum, qa in hats i'ni'ƚifi ke' wititsi', qa ha' Jesús qa nifaakanji'ju': —¿Ƚekpa' ƚifaaketeji'iƚji' hakha' wit'ikheyi'jik'i?—* 34 Qa hamƚe yeku'ƚe' hekhewe'en, qe ha' wit'ikheyi'jik'i yifaakateji' pa'n ƚii pa'qu' les qiye'ji' hekhewe'en qu' netnek'enhei.* 35 Ma' qa i'nju' ha' Jesús qa taya'yets he' doce (12) ƚ'ijatshenhei, qa yit'ijji'ju': —Qu' nana'l pa'qu' nisu'un qu' nojo, qa hik pakha'ye' qu' netke'lenju' qa' net'iftits'etsha iye ene' week.—* 36 Qa t'eku'mi' ha' ewi'ƚ omeƚa's, qa yenji'ju' ƚeqewuk'u hekhewe'en, qa tik'eyij iye, qa yit'ijji'ju':* 37 —Pakha' qu' neneqjunu'uji' aka' yiiji' pa'qu' ewi'ƚe' omeƚa's in ƚunye'jek hane'en, qa yakha'ƚe in neqjunu'yij, qa pakha' qu' neneqjunu'yij nite' yakha' qu' neneqjunu'yij, nakha'ƚe ts'ukinju' hikna' neqjunu'uj.—*
Pakha' qu' nite' i'nejuihifeyi'ij pakha'an inife.
(Mateo 10:42; Lucas 9:49-50)
38 Ma' qa ha' Juan qa yit'ijets: —Maestro, hi'weniƚij ha' ewi'ƚ in yukinik'uifik'i pe' inwo'metets yit'iji' aka' ii, qa haq'ayinƚi'iƚij qe nite' i'n'init ji'teje'mkii.—* 39 Qa ha' Jesús qa yit'ijets: —Hasu'uj aq'ayini'ƚij, qe ham pa'qu' nit'iji' aka' yii in yaqsiijkii pa'qu' ham ƚunye'ji'iju'ƚ, ma' qa' aje'eƚ qu' uƚ'axi'ik'i pa'qu' ƚ'anye'je'yij.* 40 Qe pakha' qu' nite' i'nejuihifeyi'ij pakha'an inife.* 41 Qe pa'qu' ƚunye'je'ƚe qu' neƚisi'ƚij pa'qu' ewi'ƚ wasuye' iweli'ye', qu' nata'ƚets in ƚijayani'ƚ ha'ne Cristo, yijaa'ija aka' hit'iƚij ewets, pakha'an nite' yaqamij pa'qu' ƚenisit'e'.—*
Pa'qu' naqsijinenijkii pa' uƚ'ax ene' mente' qits.
(Mateo 18:6-9; Lucas 17:1-2)
42 —Qa pa'qu' ƚunye'je'ƚe iye qu' naqsiijkii qu' nilanhenijifi pe'ye' ewi'ƚe' enewe' mente' qits nite' tseqeku', les ƚe'wistax qek hayiits newet-sifinijifi ƚaqawe'j ne'ej qi ute t'ejuyets na'aj we'neqhipitju' ƚetsinki na'aj matikkatax, ma' qekha netwumhitiitaxji'ju' na' qi iweli'.* 43 Qa qu' nakha'ye' okoi qu' hikna' nata'ƚets in ƚaqsiijkii pa' uƚ'ax qa' isa'xii, qe les qu' ƚe'wise' qu' amii na' witiƚa'x qu' ewi'ƚe'ƚetax pa'qu' hame' na' ese'n, qa nite' hik ƚunye'j qu' week netwumhitiyeji'ju' na' ese'n na' fe't, hik nakha' nite' yom,* 44  (hik nakha'a' nakha' ƚoqo q'oiq'oq'oi nekhewe'en nite' wa'm, qa na' fe't qa nite' yom.)(Is 66:24) 45 Qa qu' nakha'ye' ef'i' qu' nata'ƚets in ƚaqsiijkii pa' uƚ'ax qa' isa'xii, qe les qu' ƚe'wise' qu' etepeep tepepeƚe qu' amii na' witiƚa'x, qa nite' hik ƚunye'j qu' weeke' wetets ne' ef'iyei qu' ewumhitiiji'ju' na' qi fe't, hik nakha' nite' yom.* 46  (Hik nakha'a' nakha' ƚoqo q'oiq'oq'oi nekhewe'en nite' wa'm, qa na' fe't qa nite' yom.)(Is 66:24) 47 Qa qu' nekhe'ye' oto' qu' nata'ƚets in ƚaqsiijkii pa' uƚ'ax, qa' enifte'pha'm, qe les qu' ƚe'wise' qu' amii na' tenek'enheiji' na' Dios qu' ewi'ƚe'ƚetax pe'qu' otoye', qa nite' hik ƚunye'j qu' weeke' wetets ne' otoi qu' ewumhitiiji'ju' na' qi fe't.* 48  Hik nakha'a' nakha' ƚoqo q'oiq'oq'oi nekhewe'en nite' wa'm, qa na' fe't qa nite' yom.(Is 66:24) 49 Qe week hatse' enewe'en qu' newet-tsile'ƚipji'kii pa' fe't, in ƚunye'jek na'aj qe yefulutipji'kii na'aj ƚaq na'aj witlepinek.* 50 Na'aj witlepinek ƚe'wis, qa qu' nite'ƚe ek'eme'ye' pa' witlepinek ¿qa pa'n qu' eqfenyejeyi'iƚij qu' ek'emeti'ƚ iye? Hik ejunyejeyi'iƚ na'aj witlepinek in ƚe'wis, qa hasu'uj iye qu' anwakayu'uƚ wetju'ƚkii e'ƚe'sitse'ƚi'iƚi'mkii yijat'ij.—*
* 9:1 Sal 72:19; Ap 22:21; Mr 13:28-32; 14:25; Jn 21:22-23; 2P 3:4; Lc 6:19 * 9:2 Mt 4:8; 10:2; 17:1-8; Lc 9:28-36; Ex 24:15-18; Os 6:2; Mr 5:37; 13:3; 14:33; Hch 1:13; 2P 1:18; Ro 12:2; 2Co 3:18 * 9:3 Lc 19:36; Ap 3:4; 7:14 * 9:4 Mr 8:28; Sal 77:20; Mt 8:4; He 3:2 * 9:5 Jn 11:8; Gn 1:31; Ex 25:9 * 9:6 Mr 14:40; He 12:21 * 9:7 Ex 24:15; Mt 26:64; Lc 1:35; 20:13; Jn 5:19,37; 2P 1:16-18; Ef 1:6; Flm 1; Dt 18:15 * 9:9 Mt 4:8; 16:21; 17:9-13; Lc 8:56; 18:33; Mr 2:10; Jn 20:9 * 9:10 Mr 4:14 * 9:11 Mt 2:4; Mal 4:5 * 9:12 Mr 8:25,31; Lc 1:17; 23:11; Hch 15:15 * 9:13 Mr 1:2 * 9:14 Mr 8:11 * 9:17 Mr 4:38; 7:37; Ef 4:11; Lc 11:24; 1Ti 4:1; 1Jn 4:1 * 9:19 Lc 12:46 * 9:22 Jn 6:27; Lc 15:20 * 9:23 Mt 17:20; Jn 3:16; 11:40; Hch 10:43; Ro 10:9; 1P 1:8-10 * 9:25 2Ti 4:2; 2Co 6:17; Lc 7:22 * 9:26 Mr 1:26 * 9:27 Mr 1:31 * 9:29 Hch 12:5; 16:13; Flm 22; Lc 18:12 * 9:30 Mr 1:44 * 9:31 Mt 16:21; 28:20; Hch 2:24; 4:2; 2Ti 4:11; Mr 2:10; 8:31; Lc 9:22; 18:33 * 9:32 Mr 4:40; Lc 2:50 * 9:33 Lc 10:15; Mr 1:29; 8:27 * 9:34 Mr 3:4; Lc 22:24-27; Hch 8:9 * 9:35 Mr 10:43-44; 11:11; Mt 20:16-27; 23:11; Lc 22:26 * 9:36 Lc 1:7 * 9:37 Jn 3:16-17; 10:25; Mt 10:40; 15:24; Mr 12:6 * 9:38 Jn 10:25; 14:13; 21:7; Mr 3:15; 4:38; Ap 9:20; Nm 11:26-30 * 9:39 Hch 19:11 * 9:40 Mt 12:30; Lc 11:23 * 9:41 Mt 1:17; 10:42; 25:35-42; Ro 12:20; Ef 5:2; Ap 22:21; 2P 2:13 * 9:42 Ex 23:33; Jn 6:35; Jue 9:53; Mt 24:41; Ap 18:22 * 9:43 Mt 3:12; 5:22,29-30; 15:30-31; 25:41; 2Ts 1:8 * 9:45 Jn 5:3; 16:1; 2Ts 1:8 * 9:47 Mr 1:15; 3Jn 10; Stg 3:6 * 9:49 Lv 2:13; Ez 43:24 * 9:50 Mt 5:9,13; Lc 14:34; Ex 30:35; 2R 2:19-23; Col 4:6; Ro 12:18; 14:13; 2Co 13:11; 1Ts 5:13; He 12:14